تحلیل تاثیر مصرف‌انرژی و سرمایه‌انسانی بر رشداقتصادی کشورهای منتخب در حال‎ توسعه مقالة

رشد‌اقتصادی بالا و پایدار به دلیل مزایای فراوانی که دارد، همواره جزو اهداف اصلی هر اقتصادی بوده‌است. شناسایی سیاست‌ها و عوامل موثر بر رشد و توسعه برای کشورهای در‌ حال ‌توسعه اهمیت خاصی داشته‌است. در چند دهه‌‌ اخیر، برخی از کشورهای در‌ حال ‌توسعه علی‌رغم وجود چالش‌هایی در دستیابی به منابع انرژی، توانسته‌اند بالاترین سطح رشد‌اقتصادی را در بین کشورهای جهان به خود اختصاص دهند. پژوهش حاضر جدیدترین مطالعه‌ای است که با اتکا به مبانی نظری تولید و رشد‌اقتصادی و با کمک پیشرفته‌ترین و مناسب‌ترین روش‌های پویای پانلی، تاثیر مستقیم و غیرمستقیم (تعاملی) متغیرهای سرمایه‌انسانی، مصرف‌انرژی اولیه، تعامل «سرمایه‌انسانی و مصرف‌انرژی اولیه»، سرمایه‌فیزیکی، نیروی‌کار را بر رشد‌اقتصادی در کشورهای منتخب در‌ حال ‌توسعه غیر‌نفتی طی دوره بسیار طولانی 2014-1973 برآورد و تحلیل نموده‌است. بدین منظور، از آزمون‌های ریشه‌واحد پانلی، همجمعبستگی پانلی و روش برآورد حداقل مربعات معمولی کاملاً‌ تعدیل‌شده (FMOLS) استفاده شده‌است. نتایج آزمون‌های ریشه‌واحد پانلی و همجمعبستگی پانلی نشان داد که بین متغیرهای تحقیق رابطه بلندمدت وجود دارد. نتایج برآورد مدل FMOLS نیز نشان داد که سرمایه‌فیزیکی ‌سرانه (تعمیق سرمایه) نقش بسیار قابل‌توجهی (64/0) در رشد‌اقتصادی این کشورها داشته است. سرمایه‌انسانی سرانه و مصرف‌انرژی اولیه سرانه نیز اثر مثبت و معنادار نسبتاً یکسانی (حدود 17/0) بر رشد‌اقتصادی کشورهای در‌ حال ‌توسعه غیرنفتی در بلندمدت داشته‌اند. اما، اثر متغیر تعاملی «مصرف‌انرژی اولیه و سرمایه‌انسانی» بر رشد‌اقتصادی در مدل تایید نشد.