خلاصة:
هدف پژوهش شناسایی و اعتبارسنجی فرایندها و بروندادهای برنامه درسی تفکر و سواد رسانه‌ای از دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان شهر اصفهان می‌باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت گردآوری داده‌ها طرح ترکیبی اکتشافی (متوالی- ابزارسازی) است. شرکت‌کنندگان پژوهش در بخش کیفی شامل صاحب‌‌نظران حوزۀ سواد رسانه‌ای و برنامه درسی که 20 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند و به روش گلوله برفی انتخاب شدند می‌باشد. در بخش کمّی نیز دبیران درس تفکر و سواد رسانه‌ای و دانش‌آموزان پایۀ دهم شهر اصفهان بودند که تعداد 210 نفر دبیر و 385 نفر دانش‌آموز به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌های پژوهش از طریق مصاحبة نیمه ساختار یافته و پرسش‌نامة محقق‌ساخته جمع‌‌آوری و روایی مصاحبه و پرسش‌نامه از روایی محتوایی و برای پایایی پرسش‌نامه، از ضریب آلفای کرانباخ (96%) استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد شاخص‌های مطلوب این برنامه درسی از اعتبار لازم برخوردار می‌باشند به‌علاوه در مقایسه با شاخص‌های مطلوب، وضعیت موجود فرایندهای برنامه درسی تفکر و سواد رسانه‌ای در مقوله «استفاده از روش‌های جدید تدریس» پایین‌تر از حد انتظار ارزیابی شد. بنابراین، بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، به منظور بهبود فرایندها و بروندادهای درس تفکر و سواد رسانه‌ای و تحقق اهداف و رسالت‌های آن، لازم است مسئولین، برنامه‌ریزان و متولیان نظام آموزشی شیوه‌های تدریس این درس را مورد بازنگری قرار دهند و به محتوا و موضوعاتی همچون پرورش تفکر انتقادی در دانش‌آموزان و نیز نحوۀ مدیریت و استفادۀ صحیح از رسانه‌ها توجه بیشتری مبذول دارند.
The present study aims to identify and validate the processes and outputs of the media thinking and literacy curriculum from Isfahan City teachers’ and students’ viewpoints. This applied research employs an exploratory sequential-instrumental mixed-methods design for data collection. The research participants in the qualitative section include experts in the field of media literacy and curriculum from who 20 individuals were selected via purposive and snowball sampling methods. In the quantitative section, the population consisted of teachers of media thinking and literacy and tenth-grade students in Isfahan, from whom 210 teachers and 385 students were selected as participants. Research data were collected through a semi-structured interviewing technique and a researcher-made questionnaire. The validity of the interview and questionnaire was confirmed via content validity, and the reliability of the questionnaire was obtained via Cronbach's alpha coefficient as 96%. Findings indicated that the desired indicators of this curriculum have the necessary validity. Besides, compared to the desired indicators, the current state of the curriculum processes of media thinking and literacy in the category "using new teaching methods" was assessed lower than the expected level. As the research results showed, to improve the processes and outputs of the thinking and media literacy curriculum and to achieve its goals and missions, it is necessary to review the teaching methods of the course, officials, planners, and trustees of the educational system, and pay more attention to content and topics such as the growth of critical thinking in students as well as how they can manage and use the media properly.
ملخص الجهاز:
بنابراين ، بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش ، به منظور بهبود فرايندها و بروندادهاي درس تفکر و سواد رسانه اي و تحقق اهداف و رسالت هاي آن ، لازم است مسئولين ، برنامه ريزان و متوليان نظام آموزشي شيوه هاي تدريس اين درس را مورد بازنگري قرار دهند و به محتوا و موضوعاتي همچون پرورش تفکر انتقادي در دانش آموزان و نيز نحوة مديريت و استفادة صحيح از رسانه ها توجه بيشتري مبذول دارند.
جدول ٥- نتايج آزمون t تک نمونه اي براي بررسي وضعيت موجود شاخص هاي فرايندهاي برنامه درسي تفکر و سواد رسانه اي از نظر دبيران و دانش آموزان (رجوع شود به تصویر صفحه) نتايج آزمون t تک نمونه اي در جدول ٥ حاکي از آن است که بر اساس نظرات دبيران تمامي گويه ها معنادار و مطلوب هستند، زيرا ميانگين محاسبه شده آنها از ميانگين نظري (٣) بالاتر است .
جدول ٦- نتايج آزمون t تک نمونه اي براي بررسي وضعيت موجود بروندادهاي برنامه درسي تفکر و سواد رسانه اي از نظر دبيران و دانش آموزان (رجوع شود به تصویر صفحه) نتايج آزمون t تک نمونه اي در جدول ٦ حاکي از آن است که بر اساس نظرات دبيران گويه هاي ١، ٣ و ٤ معنادار و مطلوب هستند، زيرا ميانگين محاسبه شده آنها از ميانگين نظري (٣) بالاتر است .
Fake news, phishing, and fraud: a call for research on digital media literacy education beyond the classroom.
(
, 
, 
)
