خلاصة:
حرکت هر موجود ذی‌شعوری براساس نوعی محاسبه و برنامه‌ریزی قبلی است، حرکت انبیاء و ائمه(علیهم السلام)از این قاعده مستثنا نبوده ما در این تحقیق به دنبال به دست آوردن طرح کلی حرکت آنها هستیم بدون آن‌که آن را منحصر به شخص یا زمان خاصی نمائیم تا در سایه آن ربط حرکات پراکنده یا متفاوت آنان را بفهمیم و نقشه کلی آن را در راستای الگوگیری به دست آوریم. مسئله قدرت و دولت زمینه‌ای است که حرکت انبیاء و اولیا در این زمینه مطرح می‌گردد و خود به خود مسائلی را هم‌چون منشا، حفظ، توسعه و کیفیت تعامل با سایر قدرت‌ها را به همراه دارد ما در این تحقیق به روش تحلیلی، مسائل قدرت را از نگاه اسلام مطرح و به طرح کلی حرکت انبیاء و علیهم السلام) که عبارت از: انتظار، تقیه و قیام باشد رسیده‌ایم.
The movement of every rational being is based on some kind of calculation and prior planning, the movement of the prophets and imams is no exception to this rule. In this study, in order to understand the relationship between the scattered or different movements of the prophets and imams and to achieve their general program for modeling, we seek to discover the outline of their movement without limiting it to a specific person or time. Government and political power is a tool that directs the general movement of prophets and imams in this field and brings issues such as the source of preservation and development and the quality of interaction with other governments. In this research, we explored the issues of political power from the perspective of Islam in an analytical way and achieved the general plan in the movement of the prophets and imams, which has three elements: waiting, Taqiyyah(to hide opinion to keep it) and uprising.
ملخص الجهاز:
در طول تاریخ حرکت‌هایی از انبیاء و ائمه مشاهده می‌کنیم چه بسا ظاهرا باهم ناسازگارند و یا رفتار‌های گوناگون یک امام در دوره خود باعث طرح این سؤال می‌شود که چرا امام به صورت متفاوت رفتار نمود و یا چرا امام حسن علیه‌السلام صلح ولی امام حیسن علیه‌السلام قیام و به شهادت رسید و یا چرا امیر المومنین ابتدا خانه‌نشین شد ولی بعدها عهده‌دار حکومت و حتی جنگ با برخی مسلمین شد؟ و یا امام سجاد علیه‌السلام بیشتر به عبادت و دعا پرداخته ولی امام باقر و امام صادق؟عهم؟ به گسترش علوم و معارف ناب می‌پردازند؟ چرایی غیبت امام زمان؟عج؟ این سؤالات و ده‌ها سؤال دیگر سبب می‌گردند تا برای آنها به دنبال پاسخی از آیات و روایات باشیم.
لذا حضرت امیر در پایان خطبه‌اش از یاران خود گلایه و علت بسیاری از مشکلات اسلام را عدم اطاعت شما از ولی امر مسلمین دانسته و متذکر می‌شود حاکمی که مورد اطاعت نباشد اندیشه و نظر و مدیریت چنین حاکمی بی اثر خواهد شد و جودش با عدمش یکی خواهد بود لذا حضرت فرمود: «لا رَأْی لِمَنْ لَا یطَاعُ» (الكافی (ط_ الإسلامیة)، ج5، 6) یعنی اگر امام قدرت داشته باشد ولی مردم از او فرمان‌بری نداشته باشند کارکردی در جامعه نخواهد داشت، همه مکلفین وظیفه دارند تا زمینه حاکمیت و اطاعت او را محقق نمایند چراکه اقبال عمومی مردم به سوی حاکم الهی شرط اساسی تشکیل حکومت الهی است هر چند اقبال عمومی مردم مشروعیت نمی‌آورد بلکه شرط تحقق حکومت اسلامی است.
(
, 
, 
)
