بررسي امكان رويكرد هرمنوتيك در تربيت ديني مقالة

این مقاله بر آن است تا رویکرد هرمنوتیک را در قلمرو تربیت دینی امکان سنجی کند. برای این منظور ابتدا نظر شلایر ماخر و سپس دیدگاه دو تن از نواندیشان دینی مسلمان را که با گرایش به هرمنوتیک فلسفی گادامر به متون دینی پرداخته‌اند؛ بررسی می‌کند. در این مقاله با نتایجی که از تحلیل این دو صاحبنظر دینی می‌گیرد به استنتاج دلالت‌های تربیتی یعنی اهداف، روش و ویژگی‌های محتوایی متون در قلمرو تربیت دینی و همچنین اصول تربیتی در این قلمرو می‌پردازد. بدین ترتیب در جمع‌بندی و نتیجه‌گیری، این امر حاصل شد که هرمنوتیک با قائل بودن به تفاوت‌های تاریخی و فرهنگی اقوام و مخاطبان کلام وحی و همچنین استفاده از ابزارهای نشانه‌شناسی متن می‌تواند برای تفسیر معاصر متون دینی قابل استفاده باشد. نهایتاً دلالت‌های تربیتی منتج شده از رویکرد هرمنوتیک در قلمرو تربیت دینی در قالب اهداف تربیتی شامل عقلانیت محوری، تربیت دینی بر مبنای حق انتخاب و آزادی اراده، احیای ایمان و تجربه‌ی دینی متربیان، تربیت مبتنی بر قرائت انسانی از دین بود. همچنین در قالب روش تربیتی دربرگیرنده‌ی دیالکتیک محوری در روند تربیت دینی و نیز در قالب ویژگی‌های محتوایی شامل شناخت دین بر مبنای انسانی، علمی و واقعی برای متربیان، پرهیز از اجبار دینی و تبلیغات و غوغاسالاری، متون درسی دینی مدلل و معقول در برابر کم‌مایه و محیرالعقول، عبور از شکل‌گرایی، محتوای تربیتی دینی مبتنی بر تحلیل تاریخی و ادبی متون دینی و پرهیز از قداست محوری بود. بالاخره در پایان این مقاله اصول تربیتی برآمده از این رویکرد به صورت اصل تکثرگرایی، اصل تحمل و مدارا، اصل محبت و صمیمت، اصل آزادی بیان و اراده استنتاج شد. در خصوص داده‌ها، داده‌های مورد نیاز با روش سندکاوی جمع‌آوری شده است و تجزیه و تحلیل آنها با رویکرد تفسیری - تجریدی و روش تحقیق مورد استفاده تحلیلی – استنتاجی می‌باشد.