خلاصة:
سخنان امام علی (ع) در نهج البلاغه به خاطر دو مشخصه اساسی همواره از دیگر متون متمایز شده است؛ یکی فصاحت و بلاغت، و دیگری چندبعدی بودن آن، بدین معنا که کلام آن حضرت در میدانهای مختلف و احیانا متضاد معنایی جلوه گر شده و در عین حال فصاحت و بلاغت خود را حفظ نموده است. نمونه تلاقی این دو مشخصه را میتوان در کاربست صنعت بلاغی آیرونی مشاهده نمود که برخی آن را معادل طنز تلخ و اجتماعی دانستهاند. آنچه در این آرایه بیشتر مورد توجه قرار میگیرد، قرار گرفتن دو عنصر متضاد معنایی ـ لفظی در کنار همدیگر برای غافلگیر کردن مخاطب و در عین حال القاء پیامی تلخ با ادبیاتی طنزگونه میباشد. در این مقاله تلاش شده با شناسایی نمونههایی از تجلّی صنعت بلاغی آیرونی در خطبههای نهج البلاغه و تحلیل مفهومی آنها، جلوه دیگری از اعجاز لفظی و معنایی کلام امام علی (ع) به عنوان امیر سخن مورد توجه قرار گرفته و یکی دیگر از صنایع ادبی به کار رفته در نهج البلاغه مورد بازخوانی واقع شود. یافتههای تحقیق نشان میدهد آیرونی در کلام امام علی (ع) بیشتر به صورت پوشیده سخن گفتن، ترکیب موضوعات متناقض و خلاف انتظار، اغراق در ترجیح دادن به موضوعات بیارزش و برعکس آن، به کار رفته و با جملات کوبنده و غیب گوییهای متعدد همراه شده است تا از این طریق، بسیاری از مفاهیم مهم با ادبیاتی طنزگونه به مخاطبان منتقل گردد.
The words of Imam Ali (AS) in Nahj al-Balaghah have always been distinguished from other texts due to two basic characteristics: One is eloquence and rhetoric, and the other is its multidimensionality, that is the words of Imam Ali have appeared in different and possibly contradictory semantic fields, and at the same time it has maintained its eloquence and rhetoric. An example of the intersection of these two characteristics can be seen in the use of the ironic rhetoric industry, which some have equated with dark and social humor. What is most noticeable in this array is the juxtaposition of two contrasting semantic-verbal elements to surprise the audience and at the same time convey a dark message with humorous literature. In this article, by identifying examples of the manifestation of the Irony rhetorical industry in the sermons of Nahj al-Balaghah and their conceptual analysis, another manifestation of the verbal and semantic miracle of Imam Ali (as) as Amir of words is considered and another literary industry used in Nahj al-Balaghah to be read and studied. The findings of the study show that irony is used more in secret, combining contradictory and unexpected topics, exaggerating in preferring worthless topics and vice versa and with striking sentences and divination in the words of Imam Ali (AS) so that many important concepts are conveyed to the audience through humorous literature in this way.
ملخص الجهاز:
0 دريافت : ١٣٩٩/٠٣/٢٣ اصلاح : ١٣٩٩/١٢/٣٠ پذيرش : ١٤٠٠/٠٥/٢٧ چکيده سخنان امام علي(ع ) در نهج البلاغه به خاطر دو مشخصه اساسي همواره از ديگر متون متمايز شده است ؛ يکي فصاحت و بلاغت ، و ديگري چندُ بعدي بودن آن ، بدين معنا که کلام آن حضرت در ميدان هاي مختلف و احياناً متضاد معنايي جلوه گر شده و در عين حال فصاحت و بلاغت خود را حفظ نموده است .
در اين مقاله تلاش شده با شناسايي نمونه هايي از تجلّ ي صنعت بلاغي آيروني در خطبه هاي نهج البلاغه و تحليل مفهومي آنها، جلوه ديگري از اعجاز لفظي و معنايي کلام امام علي(ع ) به عنوان امير سخن مورد توجه قرار گرفته و يکي ديگر از صنايع ادبي به کار رفته در نهج البلاغه مورد بازخواني واقع شود.
يافته هاي تحقيق نشان مي دهد آيروني در کلام امام علي (ع ) بيشتر به صورت پوشيده سخن گفتن ، ترکيب موضوعات متناقض و خلاف انتظار، اغراق در ترجيح دادن به موضوعات بيارزش و برعکس آن ، به کار رفته و با جملات کوبنده و غيب گويي هاي متعدد همراه شده است تا از اين طريق ، بسياري از مفاهيم مهم با ادبياتي طنزگونه به مخاطبان منتقل گردد.
به عبارت ديگر آيروني در کلام امام علي (ع ) بيشتر به صورت پوشيده سخن گفتن ، ترکيب موضوعات متناقض و خلاف انتظار، اغراق در ترجيح دادن به موضوعات بيارزش و برعکس آن ، به کار رفته و با جملات کوبنده و غيب گويي هاي متعدد همراه شده است تا از اين طريق ، بسياري از مفاهيم مهم با ادبياتي طنزگونه به مخاطبان منتقل گردد.