خلاصة:
روایات فراوانی از امامان معصوم علیهم السلام در بیان مسائل فقهی با استناد به آیات شریف قرآن در منابع حدیثی، فقهی و تاریخی بیان شده است. در این نوشته میکوشیم با روش توصیفی ـ تحلیلی، به تبیین احادیث بیانگر استنادهای فقهی اهلبیت علیهم السلام به قرآن کریم بپردازیم و این واقعیت را بنمایانیم که آن بزرگواران با بیان برخی نکات فقهی مستند به قرآن، علاوه بر تبیین برخی احکام الهی در حوزة فقه قرآنی، کوشیدند به دیگران بیاموزند که استفاده از قواعد کلی و اصول اجتهادی متخذ از قرآن، و روشهای استنباط از کلام وحی، برای کشف احکام شرعی ضروری است و راههای دیگر که متکی به مبانی قرآنی و سنت نبوی نیست، راه انحراف است.
ملخص الجهاز:
در اين نوشته ميکوشيم با روش توصيفي ـ تحليلي، به تبيين احاديث بيانگر استنادهاي فقهي اهلبيت علیهمالسلام به قرآن کريم بپردازيم و اين واقعيت را بنمايانيم که آن بزرگواران با بيان برخي نکات فقهي مستند به قرآن، علاوه بر تبيين برخي احکام الهي در حوزة فقه قرآني، کوشيدند به ديگران بياموزند که استفاده از قواعد کلي و اصول اجتهادي متخذ از قرآن، و روشهاي استنباط از کلام وحي، براي کشف احکام شرعي ضروري است و راههاي ديگر که متکي به مباني قرآني و سنت نبوي نيست، راه انحراف است.
آنچه در نوشتة حاضر در پي آنيم، ارائه و اثبات اين نکته است که امامان معصوم علیهمالسلام در استنادهاي فقهي به قرآن، تنها در مقام بيان فتواي شرعي نبودهاند، بلکه علاوه بر آن کوشيدهاند اصول و قواعد کلي استنباط و شيوة بهرهگيري فقهي از آيات قرآن را نيز به شيعيان بهويژه شاگردان خود بياموزند.
بخشي از استنادهاي فقهي امامان معصوم علیهمالسلام به قرآن، در بيان اين اصول و قواعد است که به وسيلة آن به شاگردان خود به صورت نظري ميآموزند تا بر اساس آنها، احکام صحيح و مستند به قرآن و سنت را بهدست آوردند.
ب. آموزش روش استنباط از قرآن سيرة علمي ائمة اطهار علیهمالسلام همواره بر تربيت عالماني بوده است تا از آيات و روايات، مسائل فقهي را استنباط کنند و به گسترش دين و احکام الهي بپردازند؛ چنانکه عبدالله بن عباس، تربيتشدة مکتب علي علیهالسلام بود و امام باقر و امام صادق( شاگردان ويژهاي مانند زرارة بن اعين و يونس بن عبدالرحمن و مؤمن طاق تربيت کردند.