مراحل شنود اثربخش: رویکرد اسلامی مقالة

تحقیق حاضر مراحل شنود اثربخش را در مدیریت ارتباطات با رویکرد اسلامی بررسی کرده است. هدف از این تحقیق به‌کارگیری شنود بعد از شناخت مراحل آن، در برقراری ارتباطات اثربخش می‌باشد. این تحقیق به‌لحاظ هدف، کاربردی است. در این نوشتار، داده‌ها به روش اسنادی کتابخانه‌ای گردآوری شده‌اند و روش تجزیه و تحلیل به‌صورت تحلیلی توصیفی بوده است. یافته‌های تحقیق حکایت از آن دارد که شنود اثربخش، مشارکت فعال در گفت‌وگوست که در برخی مراحل آن، مدیریت ارتباطات با آموزه‌های اسلامی مشترک است؛ مانند مراحل دریافت پیام، توجه به پیام و پاسخ‌گویی به پیام؛ اما در برخی مراحل با هم اختلاف دارند؛ برای نمونه، در مدیریت ارتباطات یکی از مراحل، درک پیام است؛ درحالی‌که در آیات و روایات، به وعی (حفظ) پیام تعبیر شده است. تفاوت عمده در این است که به‌کارگیری مراحل شنود اثربخش در مدیریت ارتباطات، خود هدف است برای ایجاد ارتباط بهتر؛ اما در منابع اسلامی وسیله است برای رسیدن به هدف والاتر که سعادت اخروی است.

This study examines the stages of effective listening in communication management based on an Islamic approach. The purpose of this study is to use listening after recognizing its stages in effective communication. In terms of purpose, this research is an applied research. In this paper, the data have been collected by documentary-library method and the analysis method has been analytical-descriptive. Research findings indicate that effective listening is an active participation in dialogue, in some stages of which communication management is in line with Islamic teachings; Such as the steps of receiving the message, paying attention to the message and responding to the message. But in some stages they differ; For example, in communication management, one of the steps is understanding the message; while in Verses and Hadiths, the message is interpreted as (memorization). The main difference is that using effective listening steps in communication management is itself a goal to create better communication; But in Islamic sources, it is a means to achieve a higher goal, which is the happiness of the hereafter.

يافته‌هاي تحقيق حکايت از آن دارد که شنود اثربخش، مشارکت فعال در گفت‌وگوست که در برخي مراحل آن، مديريت ارتباطات با آموزه‌هاي اسلامي مشترک است؛ مانند مراحل دريافت پيام، توجه به پيام و پاسخ‌گويي به پيام؛ اما در برخي مراحل با هم اختلاف دارند؛ براي نمونه، در مديريت ارتباطات يکي از مراحل، درک پيام است؛ درحالي‌که در آيات و روايات، به وعي (حفظ) پيام تعبير شده است. اين کتاب داراي پانزده فصل مي‌باشد که در يک فصل گوش دادن را بررسي كرده است و فرايند شنود مؤثر را دريافت، توجه، درک، معناگذاري و پاسخ‌گويي به پيام مي‌داند که در مقاله حاضر از اين الگو پيروي شده است. به عقيدة بسياري از دانشمندان علوم ارتباطات، گوش دادن مؤثر داراي فرايند دريافت، توجه، معناگذاري و پاسخ‌گويي به پيام ارائه‌شده توسط شنونده مي‌باشد که در ادامه، هر يک از مراحل ذکر‌شده در مديريت ارتباطات و منابع اسلامي بررسي خواهند شد. تعريف مفاهيم شنود‌ اثربخش:براي شنود مؤثر تعاريف گوناگوني بيان شده است؛ از جمله دانشمندان علوم ارتباطات، شنود مؤثر را يکي از مهارت‌هاي ارتباطي بسيار مهم و فوق‌العاده دشوار دانسته و چنين تعريف کرده‌اند: «فرايند کشف رمز و تعبير و تفسير پيام‌هاي کلامي را به‌طور فعّال شنود مؤثر گويند، که به توجه‌شناختي و پردازش اطلاعات نيازمند است؛ در‌حالي‌که صرف شنيدن، نياز به توجه و پردازش ندارد» (همان، ص 304)؛ به عبارت ديگر، «شنود مؤثر، مشارکت فعال در گفت‌وگوست که کمک مي‌کند گوينده درك شود» (مقيمي، 1376، ص 43).