خلاصة:
هدف پژوهش اکتشافی، توصیفی و تفسیری حاضر تبیین چرایی و پیامدهای پیدایش عادتوارههای متعارض با الزامات نهادی علم در میان پژوهشگران علوم انسانی از منظر مشارکتکنندگان در تحقیق است. بدینمنظور، 35 نفر عضو هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبائی، در قالب نمونهگیری هدفمند انتخاب و فرایند نمونهگیری از آنها تا رسیدن به مرحله اشباع ادامه یافته است. دادهها به کمک مصاحبههای عمیق و نیمهساختاریافته و گپوگفتهای دوستانه، جمعآوری و سپس، تحلیل شدهاند. بهموجب واکاوی مضمونی دادهها، عدم انباشت تجربه پژوهشی و ضعف اشتراک دانش در اجتماع علمی، ابهام در استانداردهای پژوهشی، هزینههراسی، مضیقههای انگیزشی و روانی، دوگانه مطالعه و اقتصاد و تأملات بازاندیشانه معرفتشناختی، مضامین ششگانهای هستند که عادتوارههای متعارض با الزامات نهادی علم را در پژوهشهای علوم انسانی تبیین میکنند. تصمیمسازی مستقل از پژوهش و تکانههای مدیریتی شدید، سیاستگذاری پرهزینه، فروکاست سرمایه اجتماعی و احساس استغنای برنامهریزی از یافتههای پژوهشی علوم انسانی مضامینی هستند که پیامدهای حاصل از وجود عادتوارههای متعارض با الزامات نهادی علم را بازنمایی میکنند. برداشت تفسیریتر از نوع روابط میان مضامین برساختشده نشان میدهد نارواییهای مرتبط با اخلاق پژوهش ذیل مقوله مرکزی فقدان اجتماع علمی قابل فهم است؛ بر همین مبنا، تکوین اخلاق علمی موکول به تحقق اجتماع علمی نقشآفرین خواهد بود که در پی آن اخلاق پژوهشی از سطح ترجیحات شناختانگارانه فردی خارج و تبدیل به امری نهادی، با سویههای جامعهشناختی میگردد. ارتقاء مذکور متضمن پاسداشت بازاندیشیهای معرفتشناختی حول معنای علم و اخلاق پژوهش، تأمل پیرامون نسبت میان علم و جامعه، و بازآفرینیهای ساختاری برآمده از موارد فوق، در مقام سیاستگذاری و برنامهریزی خواهد بود.
The objective of this exploratory, descriptive, and interpretive study is to explain the reasons and consequences of emergence of habituses that are in conflict with the institutional requirements of science among researchers of humanities from the viewpoint of participants in the research. Thus, 35 faculty members and postgraduate students of Allameh Tabataba’i University were selected through targeted sampling method and the process of selection continued up to the stage of saturation. The necessary data were collected through deep and semi-structured interviews and friendly chats and then analyzed. Based on the thematic study of the data, the following six themes explain habituses that are in conflict with the institutional requirements of science in humanities researches: Lack of accumulation of research experience and weakness in sharing knowledge in scientific community; ambiguity in research standards; chrometophobia, incentive and psychic limitations; dichotomy of study and economy; and revisionist epistemological reflections. The following themes represent the consequences resulting from the existence of habituses conflicting with the institutional requirements of science: Making decisions independent from the research and severe managerial shocks; costly policymaking, reduction of social capital and a sense of needlessness to planning based on the findings of humanities studies. An interpretive understanding of the type of relations among the constructed themes shows that the inexpediencies related to research ethics is understandable under the central category of the lack of scientific community. Hence, the creation of scientific ethics will be contingent upon the realization of a scientific community to be able to play an effective role as a consequent of which research ethics will come out of the cocoon of individual cognitivist preferences and will change into an institutional issue with sociological orientations. The abovementioned promotion will include the safeguard of epistemological revisions of the meaning of science and research ethics, reflection on the relationship between science and society, and structural recreations that are the outcome of the abovementioned issues in policymaking and planning.
ملخص الجهاز:
جدول ۳: سنخشناسی پرسشهای تحقیق و مضامین محوری پاسخدهنده به آن : (به تصویر صفحه رجوع شود) تبیین عادتوارههای متعارض با الزامات نهادی علم در پژوهشهای علوم انسانی عدم انباشت تجربه پژوهشی و ضعف اشتراک دانش در اجتماع علمی, ابهام در ضوابط و استانداردهای پژوهشی» هزینههراسی» مضیقههای انگیزشی و روانی» دوگانه اقتصاد و مطالعه و تأملات بازاندیشانه معرفتشناختیء مضامینی هستند که عوامل و زمینههای پیدایش عادتوارههای متعارض با الزامات نهادی علم در پژوهشهای علوم انسانی در نهاد آکادمی را نشان میدهند جدول ٤: چرايي تکوين عادت واره هاي متعارض با الزامات نهادي علم در نهاد آکادمي مضمون اصلي مضمون فرعي مضمون اصلي مضمون فرعي بوروکراتيک شدن علم در دانشگاه امکانــات پايين و بي انگيزگي تهيــه پژوهــش در نبــود مطالعات براي کار در دانشگاه عمومي و دانش زمينه اي عــدم انباشــت وساطت مؤسســات و تکنسين هاي مضيقه هاي تجرضبعه ف پ شوتهراشک پژوهشي در ارائه فست فودي مقاله انگيرزوانشيي و احساس عدم امنيت شغلي دانش در اجتماع علمي شکاف ميان دغدغه هاي ذهني محقق و جهان پژوهش جمع ناپذيري الزامات اخلاق تعيين کنندگــي مناســبات بازار در حرفه اي و رضايت عامه صورت بندي تحقيقات و پژوهش ها ارزيابي سليقه اي فعاليت هاي پژوهشي احقتضصوارد ايسابتييردن درازفدعاانليشت اهه اي معيارهــاي نامرتبــط در ارزيابــي عدم تناســب ميان ســرمايه ابهــام در ضوابط پژوهش ها و کارنامک علمي دوگانه اقتصاد فرهنگي و سرمايه اقتصادي و استانداردهاي و مطالعه پژوهشي امکان ناپذيــري تعيين ســهم واقعي اشتغال در مناصب چندگانه و نويسندگان در مقالات مشترک نبود فرصت براي مطالعه پيش بيني ناپذيــري مــدت ارزيابي ، ناهمخواني اقتضائات شغلي با داوري و انتشار توليدات علمي معاش زندگي گريز از اتهام ترديدافکني در باورها و اجتناب ناپذيري نقض برخي مقدسات ديني تأملات بايدها و نبايدها هزينه هراسي بازانديشانه اغتشاش در مفهوم علم مظنــون بــه بازنمايــي مغرضانــه واقعيت هاي جامعه معرفت شناختي آمــوزش و پژوهــش به مثابه گفتمان عدم انباشت تجربه پژوهشي و ضعف اشتراک دانش در اجتماع علمي تجربيات و فهم مشترک پژوهشگران باعث ايجاد نوعي رابطه هم افزايي بين آنها مي گردند؛ رقابت هاي سازنده علمي نيز با تعريف شدن ذيل يک رابطه هم گرايانه ، در تحليل نهايي به پيشبرد و تثبيت گفتمان هاي مختلف علمي و پژوهشي و در نهايت ، انباشت تجربه آموزشي وتحقيقاتي در مراکز دانشگاهي منتهي مي شوند.