خلاصة:
امروزه جهان درگیر معضلی به نام تروریسم شده است که مرکز ثقل خود را عمدتاً در منطقه خاورمیانه قرار داده و با تلفیق اقدامات خود با مباحث دینی، نوعی از تروریسم مذهبی را تحت عنوان تروریسم تکفیری ایجاد نموده است که حوزه فعالیت و اقدامات آن تنها به منطقه خاورمیانه محدود نمانده و با استفاده از شیوهها و ابزارهای گوناگون تلاش کرده است اهداف خود را از سطوح محلی، ملی، و منطقهای به حوزه جهانی تسری داده و نظم و امنیت بینالملل را تحت تأثیر قرار دهد. لذا با توجه به فرامرزی شدن خطرات و تهدیدات تروریسم تکفیری، پژوهش حاضر تلاش دارد به این پرسش بپردازد که چه عواملی موجب سیالیت و گسترش فعالیتهای سلفیان تکفیری از سطح ملی به سطوح منطقهای و بینالمللی شده است؟. فرضیه پژوهش بر آن است که بخشی از بینالمللی شدن اقدامات تروریسم تکفیری جنبه دینی و ایدئولوژیک(درونی) دارد از جمله مفاهیم اسلامی مانند جهاد، خلافت، جاهلیت و هجرت؛ و بخش دیگری از آن ناشی از عوامل محیطی و بینالمللی(بیرونی) همچون جهانیشدن، پستمدرنیسم، اقدامات خصمانه کشورهای غیرمسلمان و وجود دولتهای ضعیف میباشد. یافتههای پژوهش ضمن تأئید فرضیه فوق بیانگر این مطلب میباشد که در بررسی گروههای تکفیری بویژه مبحث بینالمللی شدن آنها میبایست از نگاههای تک بُعدی حذر داشت و با نگاهی جامع آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده است.
Today, the world is facing a problem called terrorism, which places its center of gravity mainly in the Middle East, and by combining its actions with religious debates, it has created a kind of religious terrorism called Takfiri terrorism. of course, the scope of its activities and actions are not restricted only to the Middle East and it has tried with various techniques and tools, extends its goals from the local, national, and regional levels to the global arena and affects international order and security. Therefore, considering the transboundary risks and threats of Takfiri terrorism, the present study attempts to answer the question of what factors have led to the fluidity and expansion of Takfiri Salafi activities from the national level to regional and international levels?. The research hypothesis shows that part of the internationalization of Takfirist terrorist acts has a religious and ideological aspect among the Islamic concepts such as Jihad, Caliphate, Ignorance, and Emigration and another is due to environmental and international factors such as globalization, postmodernism, hostile actions of non-Muslim countries and the existence of the weak state. The findings of the research, while confirming the above hypothesis, suggest that in the study of takfiri groups, especially the issue of their internationalization, should avoid one-dimensional perspectives and analyze them with a comprehensive look. The present study was conducted using the descriptive-analytical method.
ملخص الجهاز:
بـا آغـاز بيـداري اسـلامي در دهـه دوم قـرن ٢١ مـيلادي کـه جرقه هاي نخستين آن در کشور تونس زده شد و به مرور زمان به ديگـر کشـورهاي عربـي نيز تسري پيدا کرد، اميد ميرفت که در کشورهاي مرتجع عربي نيز نظـام هـاي مـردم سـالار جايگزين نظام هاي خودکامه و اقتدارگرا شوند، اما ديـري نپاييـد کـه بـا ظهـور گـروه هـاي کوچک و بزر± راديکال سلفي در کشورهاي مهمي چون عراق و سوريه و به حاشيه بـردن خواسته اصلي انقلابيون ، اين اميدها به يأس بـدل گرديـد و بـه مـرور زمـان دامنـه فعاليـت تروريستي آن ها به ديگر کشورهاي منطقه خاورميانه و حتي جهـان نيـز کشـيده شـد کـه از نتايج مصيبت بار آن ميتوان به نابودي و بيخانماني مردم اين کشورها، مسائل و مشـکلات پناه جويان ، مخدوش نمودن چهره اسلام ، زيان هاي اقتصـادي و بـه چـالش کشـيدن نظـم و امنيت بين الملل اشاره نمود؛ بنابراين با توجه به بحران آفريني و خطرات گروه هاي تنـدروي اسلامي که به طور عمده از آن ها تحت عنوان سـلفيان تکفيـري يـاد مـيشـود و امـروزه بـا درنورديدن مرزهاي ملي تبديل به يک معضل جهاني شده اند، پژوهش حاضر درصدد يافتن ريشه ها و عوامل مؤثر در فرامرزي شدن اقدامات گروه هاي سلفي- تکفيـري اسـت و آن را در قالب اين پرسش که «چه عواملي موجب گسترش فعاليت هاي سلفيان تکفيري از سطوح ملي و منطقه اي به سطح بين المللي شده است ؟» به بحث ميگذارد و در راستاي پاسخگويي به پرسش مذکور، چنين فرضيه اي را مطرح و دنبال ميکنـد: «بـه نظـر مـيرسـد بخشـي از بين المللي شدن اقدامات تروريسم تکفيري جنبه ديني و ايدئولوژيک (دروني- ذهنـي) دارد 1 .