خلاصة:
در این پژوهش، کنشهای گفتاری در منتخب قصاید مدحی تحلیل شد تا بسامد و کارکرد کنشهای مختلف در چگونگی بیان دیدگاههای شاعر، نوع مفاهیم و اهداف برجستهشده وجایگاه شاعر در برابر حاکمیت در شعر مدحی بازنمایی شود؛ بدینمنظور، شششاعر برجسته متعلق به دورههای رونق مدح از آغاز تا پایان قرن ششم شامل فرخی، منوچهری، انوری، سنایی، خاقانی و کمال اسماعیل برگزیده، و از هر شاعر، بیست قصیدۀ مدحی انتخاب شد. براساس نتایج، شاعران از کنشهای گفتاری برای تبیین جایگاه حکومتی و معنوی ممدوح بهره برده و با کنش تصریحی بر موقعیت ممدوح تأکید و اهداف ایدئولوژیکی مدح را برجسته کردهاند. شاعران با کنش عاطفی کوشیدهاند با ابراز احساسات مثبت به ممدوح از فاصلۀ خود و ممدوح بکاهند و توجه او را جلب کنند. براساس رابطۀ فرادستی و فرودستی ممدوح و شاعر، بسامد کنش ترغیبی، اندک و بیشتر کاربرد آن نیز به دعوتکردن ممدوح به شادی یا دشمنان او به اطاعت مربوط است. بهطورکلی، شاعران با کاربرد کنشهای گفتاری، همسو با گفتمان قدرت به برجستهسازی ممدوح و پیگیری اهداف مدح اقدام کردهاند.
Speech acts are a branch of linguistics studies of pragmatics that identifies writer goals with analysis of text statements. This approach is a suitable way for representation of writer orientation about text statements, explanation people relationships and how ideology works. In this research, speech acts in panegyric poem as the most ideological classic poem, gas classified and analyzed to be revealed how the mechanism of panegyric statements.
According to results, poets have used speech acts for explanation of mamduh governmental and spiritual status as the most important people in poem. They have highlighted the mamduh station and ideological goals by using the explicit action.
Poets have used emotional action to show positive emotions to mamduh and decrease the instance between mamduh and themselves. According to relationship between mamduh and poet, the frequency of motivational action is low and the most its used is about inviting mamduh to happiness or his enemies to obeying him.
Poets have highlighted mamduh by focus on explicit action and use the persuation methods in mamduh description.
ملخص الجهاز:
بازنمایی قدرت در قصاید مدحی براساس نظریۀ کنش های گفتاری * مینا کاظمی دکتر محسن محمدی فشارکی دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان چکیده در این پژوهش ، کنشهای گفتاری در منتخب قصاید مـدحی تحلیـل شـد تـا بسـامد و کـارکرد کنشهای مختلف در چگـونگی بیـان دیـدگاه های شـاعر، نـوع مفـاهیم و اهـداف برجسته شـده وجایگاه شاعر در برابر حاکمیت در شعر مدحی بازنمایی شود؛ بدین منظور، شش شاعر برجسته متعلق به دوره های رونق مدح از آغاز تا پایان قـرن ششـم شـامل فرخـی، منـوچهری، انـوری، سنایی، خاقانی و کمال اسماعیل برگزیده ، و از هر شاعر، بیست قصـیدٔە مـدحی انتخـاب شـد.
پژوهشها دربارٔە مدح ، عموماً بر بررسی جنبه های محتوایی آن تمرکز، و تحول معنایی و ارتباط آن را با مفهوم قدرت بررسی کرده ، و پژوهشهای زبـانی دربـارٔە ایـن نـوع شـعر انجام نشده است ؛ حال اینکه مطالعات زبانی، سازوکارهای متن را بخوبی نشان میدهـد و پیوندهای معنا و صورت را آشکار میکند.
دستیابی به ایـن اهـداف در چارچوب روابط شاعر و ممدوح و ممدوح و مردم ، موضوعی اسـت کـه بـا تحلیـل بافت زبانی متن و به طور مشخص ، منظورشناسی گوینده تبیین میشود؛ بـدین منظور، از میان شاعران مداح ، شش شاعر برجسته متعلق به دوره های رونق مدح ، یعنی قرن پنجم و ششم برگزیده شدند.
١-٣ کنشهای گفتاری یکی از شاخه های مهم پژوهشهای زبانی، مبحـث کنشـهای گفتـاری اسـت کـه بـه طور مستقیم با منظورشناسی گوینـده ارتبـاط دارد؛ یعنـی بـا بررسـی متـون از دیـدگاه ایـن رویکرد، میتوان چگونگی بیان دیدگاه مؤلف را دربارٔە گزاره های زبانی دریافت .