خلاصة:
پژوهش حاضر، به بررسی اعتبار منبع در کانالهای خبری پربازدید تلگرام پرداخته است. روش پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی بوده که با روش تحلیل محتوا اجرا شده است. جامعه آماری، تمام پستهای خبری را در پیامرسان تلگرام از اول مهر تا پایان اسفند سال 1396 در برمیگیرد. با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای و هفته آماری، 5 کانال خبری و 3160 خبر از آنها بهعنوان نمونه انتخاب شدهاند و یافتهها نشان داده است که برخی از کانالهای خبری نامعتبر، با وجود آمار بالای انتشار اخبار جعلی، بازدیدکننده بسیار و نرخ بازنشر بالایی داشتهاند. همچنین مخاطبان کانالهای خبری فارسی، اخبار جعلی را بیشتر بازدید و بازنشر کردهاند. اخبار جعلی، بهطور متوسط، بیش از 97 هزار بازدید و بازنشر، بیشتر از اخبار صحیح داشته است. شناسایی سندرم رسانههای پُرمخاطب کم اعتبار، نشاندهنده نوعی ناهنجاری مزمن در فضای رسانهای ایران است که اثرات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی بر جامعه خواهد داشت.
The present study examines the validity of the source in the most visited news channels of Telegram. The research method is descriptive-analytical and conducted by content analysis. The statistical population includes all news posts in Telegram messengers from October 2017 to March 2018. 5 news channels and 3160 news items were selected Using stratified sampling method and weekly statistics. The findings showed that some unreliable news channels had a large number of visitors and a high forwarding rate, despite a large number of fake news outlets. Also, the audience of Persian news channels has visited and forwarded fake news more. Fake news, with an average of more than 97,000 views and forwarding, has been circulating more than true news. The syndrome of low-validity of most visited media is a sign of a chronic anomaly in the Iranian media environment that will have social, economic, cultural and security effects on society.
ملخص الجهاز:
در بسـياري از مـوارد، بـه لحـاظ منبـع خبـري ، ايـن رسـانه ها منابـع نامشـخصي دارنـد و ايـن امـر، اعتمـاد مـردم بـه آنهـا را کاهـش مي دهـد؛ به عبارت ديگـر، بـا پديـد آمـدن فّناوري هـاي جديـد در عرصـه ارتباطـات و تغييرات سـاختاري جوامـع مختلـف ، اعتمـاد بـه رسـانه ها، دسـتخوش تغييرات فراواني شـده اسـت و ايـن مسـئله ، اعتمـاد و اعتبـار منبـع را به يکي از مسـائل مهـم در اين قبيل رسـانه ها تبديـل کـرده اسـت ، چراکـه اگـر کاربـران پيام هايـي را کـه از رسـانه هاي مختلـف دريافـت مي کننـد، قابل اعتمـاد نداننـد؛ زمينـه پذيـرش پيـام و مقبوليـت رسـانه در نـزد آنـان از بيـن خواهـد رفت .
رحمانـي (١٣٩٦) در پژوهـش خـود دريافـت که ميـزان اعتماد و اعتبـار خبر در شـبکه اجتماعـي تلگـرام در بيـن کاربـران در حـال افزايش اسـت ؛ ايجـاد کانال هاي غيررسـمي تلگـرام نيـز با رعايت نـکات اوليه خبررسـاني ، مانند ذکر منبـع خبر، ارائه اسـناد و مـدارک موثـق ، اسـتناد بـه افراد سرشـناس و در نهايـت ، اسـتفاده از متن و تصويـر، مي توانـد در جـذب و نگهـداري مخاطبـان مؤثـر باشـد و اعتبار رسـانه اي را حفـظ کند.
بـا توجـه بـه اينکـه اسـتفاده از برخـي ربات ها و بدافزارهـا بـراي توليـد اخبار سـاختگي ، با هدف اثرگـذاري بر افکار عمومي و ارسـال و تکثيـر پيام هـا در رسـانه هاي اجتماعـي ، در مقياس وسـيعي گسـترش يافته ، هدف پژوهـش حاضـر، بررسـي اعتبـار منبـع در کانال هـاي خبـري پربازديـد تلگـرام بوده اسـت .