خلاصة:
بنای پالالیشگاه آبادان در سال ۱۲۸۸ش/۱۹۰۹م، و ورود مهندسان و نیروی کار از خارج و داخل به جزیره آبادان، مدیران انگلیسی شرکت نفت انگلیس و ایران را بر آن داشت که جهت اسکان کارکنان، سرپناهایی احداث نمایند. عملیات خانه سازی شرکت نفت در آبادان با انعقاد قرارداد ۱۳۱۲ش/۱۹۳۳م سرعت بیشتری به خود گرفت و با احداث بنگله ها، منازل کارمندی و کارگری، بسیاری از کارکنان را در منازل سازمانی اسکان دادند. پژوهش پیش رو با تلفیق روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد و منابع دست اول تاریخی و تحقیقات جدید در پی پاسخی به این سیوال است که کارکردهای شرکت نفت انگلیس و ایران در طراحی و معماری منازل مسکونی شرکت نفتی آبادان چگونه بوده است؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که طراحان و معماران شرکت نفت انگلیس و ایران در طراحی و معماری بناهای مسکونی آبادان با تلفیق معماری سنتی و مدرن، سبک معماری جدیدی ارایه نمودند که در تاریخ معماری معاصر ایران کم نظیر بوده است. بر همین اساس در این پژوهش کوشیده شده است نقش و کارکرد شرکت نفت انگلیس و ایران در طراحی و معماری منازل مسکونی شرکت نفتی آبادان از تاسیس پاالیشگاه تا ملی شدن صنعت نفت مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.