بازتاب ساختاری زبان عربی و آیات قرآنی در مرزبان نامه و تاریخ جهانگشا مقالة

مطالعات شهریار پژوهی تیرماه 1400، دوره هشتم - شماره 31 (‎18 صفحة - من 59 إلی 76 )

الکلمات المفتاحية: قرآن زبان عربی تاریخ جهانگشا تاثیر مرزبان نامه بازتاب ساختاری آیات قرآنی زبان بـا ادب بـه

خلاصة:

بحث و گفت وگو پیرامون تاثیرات یک زبان و ادب بر زبان و ادب دیگر ایجاب پژوهش‌های وسیعی را می کند تا در اثر این پژوهش‌ها، بتوان همه ابعاد و زوایای گوناگون را موردمطالعه قرار داد. در سرتاسر جهان زبانی وجود ندارد که واژه‌ها و تعابیری از زبانی دیگر به عاریت نگرفته‌باشد و واژه‌هایی از خود به عاریت نداده‌باشد. یکی از این تاثیرات زبانی و ادیی، تاثیر زبان عریی بر زبان فارسی است. پس از ورود دین اسلام به سرزمین ما، انتشار زبان عربی در این سرزمین ازجملة احتباجات مبرم به شمار رفت؛ زیرا مردم احساس کردند تا به‌وسیلة آن احکام دین جدید خود را بیاموزند و مفاهیم آیات قرآنی و احادیث نبوی را د رک کنند. یکی از تاثیرات و جلوه‌های انعکاس زبان عربی در فارسی، فن استشهاد است. با رواج دین اسلام، قلم به دستان ادب فارسی، جهت تقویت کلام خود آیات قرآن کریم را در آثار خود به گونة استشهاد و روش‌های گوناگون تاثیرپذیری در همه ساحات ادبی چه نظم و چه نثر به کار گرفتند. تاثیرپذیری از قرآن شیوه‌ای است که بیشتر نویسندگان و شاعران از آن در آثار خود بهره‌برده‌اند. اهداف آن‌ها از تاثیرپذیری از آیات قرآنی، گاهی تیمّن و تبرککک بوده و یا استشهاد و پند و اندرز. زمینة اصلی بحث در پژوهش حاضر تمرکز بر کاربرد مفهومی و ساختاری آیات قرآنی در دو متن جهانگشای جوینی و مرزبان‌نامه وراوینی وگونه‌های چند گانۀ تاثیرپذیری و به کار گیری آن‌ها بنا بر ذائقه این دو نویسنده است که از اشراف عمیق ایشان حکایت دارد. روش کار در پژوهش حاضر برمبنای مقایسة دو متن (تاریخ جهانگشا و مرزبان‌نامه) در بهره گیری و تاثیرپذیری از آیات قرآنی و بررسی اهداف دو نویسنده در اثرپذیری از قرآن و مقایسة میزان خلاقیت ایشان در بهره گیری از آیات و گزاره‌های قرآنی است.

ملخص الجهاز:

روش کـار در پـژوهش حاضـر بـرمبنـاي مقايسـۀ دو مـتن (تاريخ جهانگشا و مرزبان نامه ) در بهره گيري و تأثيرپذيري از آيات قرآنـي و بررسـي اهـداف دو نويسنده در اثرپذيري از قرآن و مقايسۀ ميزان خلاقيـت ايشـان در بهـره گيـري از آيـات و گزاره هاي قرآني است . در آثار مکتوب نيز آيات قرآن و مضامين آن به شيوة اقتباس ، تضمين ، تأويل ، ترجمه يا نقـل بـه معنـي، بـه کـار گرفتـه شـده اسـت ؛ بـه ويـژه نثرپردازان و منشيان همواره با استشهاد به آيات الهي در نوشتار خود، مقاصد خويش را رونق بخشيده اند و به قول ناصرخسرو قبادياني، سخن بي مقدار خود را با زيور آيات الهـي بـاارزش ساخته اند: شـعر و ادب و نحـو همـه سـنگ و و آيات قرآن همگي زر و عقيق است ســـــــــــــــــــفال انـــــــــــــــــــد و لآلي (ناصرخســـــرو، ١٣٤٤: (42 تأثيرپذيري انواع مختلفي دارد که متون ادبي به واسطۀ اين شيوه ها هم سوييهايي بـا قـرآن پيداميکنند. با توجه به اهميت استشهاد به آيات قرآنـي و مزّين شدن آثار نويسندگان ؛ به ويژه نويسـندگان نثـر فنـي (در نهضـت تهـذيب و ترجمـه )، در پژوهش حاضر سعيشده تا تأثيرپذيريهاي تـاريخ جهانگشـا و مرزبـان نامـه از قـرآن بـا ذکـر نمونه هاي قرآني در اين دو اثر و همچنـين ميـزان خلاقيـت دو نويسـنده در اسـتفاده از آيـات قرآني بررسي و تحليل شود. بــا بررسي هاي انجام گرفته در پايگـاه هـاي Sid، نـورمگز و پرتـال جـامع علـوم انسـاني پيرامـون پژوهش هاي قرآن و ادب پارسي از مقاله و کتاب ، مشخص شد با رويکرد خاص اين موضوع يعني «بازتاب ساختاري زبان عربي و آيات قرآني در مرزبان نامه و تاريخ جهانگشا» هيچ گونه پژوهش مستقلي صورت نگرفته و پيشينه اي براي تحقيق وجود ندارد.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول