خلاصة:
هدف از تحقیق حاضر تحلیل خطاهای نوشتاری دانش آموزان دوزبانۀ تر کی آذربایجانی -
فارسی پایههای پنجم و ششم ابتدایی است. دادههای این تحقیق را ۹۴ برگک انشای دانشآموز
دختر و پسر روستاهای بخش ارشق شهرستان مشگین شهر تشکیلمیدهد که بهطور تصادفی
انتخاب شدهاست. با دستهبندی و شمارش خطاهای نوشتاری دانش آموزان مشخص شد که
215 مورد از خطاهای زبانی به دانش آموزان پایة پنجم و ۱۴۵ مورد نیز به دانش آموزان پایة
ششم تعلق داشت. فراوانی کمتر خطاهای نوشتاری دانش آموزان پایة ششم نسبت به خطاهای
دانش آموزان پایة پنجم حاکی از آن است که با ارتقا یافتن دانش آموزان به پایههای تحصیلی
بالاتر و افزایش تجربه و سطح توانش زبانی آنها در زبان دوم، تسلط آنها در نوشتن به زبان
دوم نیز بهتر شدهاست. بررسی فراوانی خطاها در مقولههای مختلف زبانی، نشانداد که
بیشترین تعداد خطاهای هر دو گروه از دانش آموزان مربوط به حوزۀ نحوی است. هر سه نوع
عامل (بینزبانی، درونزبانی و مبهم) در بروز خطاهای دانش آموزان دخیل بودند؛ اما
مهمترین و بیشترین عامل در ایجاد خطاهای نوشتاری دانش آموزان، انتقال درونزبانی بود.
یافتهها و نتایج تحقیق حاضر میتواند در مطالعات زیرشاخههای مختلف زبانشناسی
کاربردی از جمله، آموزش زبان، ترجمه، فرهنگ نویسی و ... کاربرد داشتهباشد. آمو زگاران
مناطق دوزبانه با آگاهی از علل و منابع خطاها، به مرتفعشدن مشکلات دانش آموزان در نوشتن به زبان دوم کمک می کنند.برنامه ریزان نیز می توانند از نتایج تحلیل خطاها در طراحی و تدوین کتاب های درسی برای دانش آموزان مناطق دوزبانه بهره ببرند.
ملخص الجهاز:
براي نيل به اهداف تعيين شده ، پژوهش حاضر تلاش دارد تا به پرسش هاي زير پاسخ دهد: ١- دانش آموزان دوزبانۀ ترکيآذربايجاني- فارسي، چه نوع خطايي را در نوشتن به زبان دوم مرتکب ميشوند؟ ٢- خطاهاي نوشتاري دانش آموزان دو زبانـۀ ترکـي آذربايجـاني- فارسـي، بيشـتر از چـه ناحيه اي سرچشمه مي گيرد؟ ٢- بسامد خطاهاي نوشتاري دانش آموزان دو زبانۀ ترکي آذربايجاني- فارسي، در کدام حوزة زباني (نحوي، واژگاني و ...
کـوردر (١٩٧٣) بـا توجـه بـه منبـع و منشـأ خطاهـاي زباني، سه نوع خطا را در نظر ميگيرد که عبارت اند از: الف ) خطاهاي بين زباني که به علت تداخل زبان اول به وجود ميآيند.
Dulay et al به هرحال دانش آموزان دوزبانه به خاطر دامنۀ محدود دانش زباني مانند تعداد واژگان کم ، عدم تسلط کامل به سـاختارهاي صـرفي و نحـوي در زبـان دوم و يـا عـدم آشـنايي کـافي بـا سازماندهي محتوا و انسجام متن ، خطاهايي را درنوشتن بـه زبـان دوم مرتکـب مـيشـوند کـه ميتوان به صورت زير طبقه بندي نمود: الف ) خطاهاي صوري - مکانيکي (علائم نگارش و املايي کلمات ) - دستوري (ساختواژي مانند فرايندهاي اسم ساز و ...
بـه نمونه هايي از خطاها در هر زيرمقوله همراه با جملات بازسازي شده اشاره شده است ؛ همچنين فراواني، درصد، نوع و منشأ خطاهاي زباني مشخص ميشود و سپس تأثير سطح زبان آمـوزان بر ميزان و بسامد خطاها بررسي خواهد شد.
در جدول ١، فراواني و درصد خطاهاي نوشتاري دانش آموزان در حـوزه هـاي مختلـف زباني (نحوي، ساختواژي و واژگاني-معنايي) نمايش داده شده است .