خلاصة:
پس از رسول گرامی اسام، با گسترش سرزمی نهای اسامی، به تدریج انحرافاتی در
عقاید مسلمانان پدید آمد و به تبع آن فرقه های گوناگونی در جامعه اسامی ظهور یافت .
امامان معصوم (ع) که جانشینان پیامبر(ص)بودند هر کدام با توجه به اوضاع سیاسی،
اجتماعی و عقیدتی زمان خود با این فرقه ها مبارزه می کردند.
زمان امامت امام رضا؟ع؟ شرایط سیاسی و فرهنگی به گونه ای بود که این امام همام
با فرقه ها و ادیا نهای گوناگونی مواجه بودند. از جمله آنها فرقه های واقفیه، غات،
متصوفه، معتزله، مجبّره و مفوّضه بودند. یکی از رو شهای مبارزه امام رضا؟ع؟ با
این فرق هها استفاده از آیات قرآن کریم و بیان مصداق آیات بود که در بسیاری از موارد
مصداق برخی از آیات را که در شان یهود یا مشرکین و کفار نازل شده بود، فرقه های
انحرافی چون واقفیه می دانستند.
این مقاله به بیان و معرفی فرقه واقفیّه و بررسی مصادیق استفاده امام رضا(ع) از
مفاهیم قرآنی در احتجاج با فرقه واقفیّه می پردازد
ملخص الجهاز:
زمـان امامـت امام رضا(ع) شـرايط سياسـي و فرهنگـي بـه گونـه اي بـود کـه ايـن امـام همـام بــا فرقه هــا و اديان هــاي گوناگونــي مواجــه بودنــد.
يکــي از روش هــاي مبــارزه امام رضا(ع) بــا ايـن فرقه هـا اسـتفاده از آيـات قـرآن کريـم و بيـان مصـداق آيـات بـود کـه در بسـياري از مـوارد مصــداق برخــي از آيــات را کــه در شــأن يهــود يــا مشــرکين و کفــار نــازل شــده بــود، فرقــه هــاي دکتراي علوم و معارف نهج البلاغه دانشگاه سراسري کاشان** عضو هيأت علمي گروه علوم قرآن و حديث دانشگاه سراسري شيراز انحرافي چون واقفيه مي دانستند.
ايـن گـروه کـه بـا سـلاح تحريـف و بدعـت بـه جنـگ حقيقـت رفتـه و شـيعيان را در برهـه اي از تاريــخ ، دچــار ســردرگمي نمودنــد «واقفيــه » بودنــد؛ فرقــه اي کــه نتيجــه فعاليتــش ، توقــف امامـت در حضـرت موسـي بـن جعفـر؟ و عـدم انتقـال آن بـه فرزنـدش امام رضا(ع) گرديـد.
شــيخ صــدوق ايــن واژه را دربــاره ي امامــان علی علیه السلام ، موســي ؟، ابــي عبــد الله ؟ و امـام حسـن عسـکري ؟ بـه کار بـرده اسـت ،٥ نوبختـي عـلاوه بـر اشـاره بـه کاربـرد عـام ، عنـوان واقفيـه را خـاص کسـاني مـي دانـد کـه بـر امامـت امـام موسـي بـن جعفـر توقـف کردنـد.
١٧ گزاراشــات و بياناتــي کــه از زندگــي ايــن ســه شــخص در کتــب رجالــي ذکــر شــده اســت ، بيانگـر ايـن مطلـب اسـت کـه تصاحـب امـوال امامـت و علاقـه بـه ثـروت انـدوزي عامـل اصلـي واقفـي شـدن اينـان بـوده اسـت ؛ چـون تنهـا در ايـن صـورت بـود کـه مـي توانسـتند از پذيرفتـن امامـت امام رضا(ع) شـانه خالـي کـرده و امـوال و وجوهـات شـرعي را تصاحـب کننـد.