خلاصة:
مظفر النواب شاعر چپگرای عراقی، شاعری شیعی، مقاوم و منحصر به فرد است که با ساختارشکنیهای خود در ساخت قصیده عربی از لحاظ سبک و مضمون، نام خود را بر تارک ادبیات عربی معاصر ماندگار کرده است. پربسامدترین درونمایه اشعار نواب، اشعار سیاسی است که هجوهای سیاسی به خصوص هجو حاکمان عربی، بخش عمده این اشعار سیاسی را به خود اختصاص میدهند. نواب غالبا دیدگاه سیاسی خود را همراه با خشم ناشی از واقعیت موجود درهمآمیخته، و تندترین سرزنشهای خود را متوجه حاکمان عرب میکند. این مقاله درصدد آن است با تکیه بر شیوه وصفی تحلیلی، طنزپردازیها و تصاویر شعری کاریکاتوری نواب را بررسی نماید. نتایج این پژوهش نشان میدهد که مهمترین موضوعاتی که نواب برای بیان آنها به طنزپردازی و به تصویرکشیدن ایماژهای طنز و کاریکاتورگونه اقدام کرده، عبارتند از: به هجو حکّام فرومایه عرب، تمسخر نشستهای اتحادیه عرب و تصمیمات اتخاذ شده، حمایت از فلسطین و مبارزه با صهیونیستها، حمایت از مقاومت در مقابل خیانتکاران به آن، نقد عملکرد احزاب و گروههایی که عملکرد آنها را مخالف نظریات مقاوم خود می بیند، نقد عملکرد رسانههای مزدور عرب. نواب در این راه، گاه چنان خشمگین میشود که متون شعری وی، تبدیل به فحش و دشنام صریح میگردد و واژگانی را وارد ساحت شعر میکند که شایسته به نظر نمیرسد.
ملخص الجهاز:
نتايج اين پژوهش نشان ميدهد که مهمترين موضوعاتي که نواب براي بيان آنها به طنزپردازي و به تصويرکشيدن ايماژهاي طنز و کاريکاتورگونه اقدام کرده، عبارتند از: به هجو حکّام فرومايه عرب، تمسخر نشستهاي اتحاديه عرب و تصميمات اتخاذ شده، حمايت از فلسطين و مبارزه با صهيونيستها، حمايت از مقاومت در مقابل خيانتکاران به آن، نقد عملکرد احزاب و گروههايي که عملکرد آنها را مخالف نظريات مقاوم خود مي بيند، نقد عملکرد رسانههاي مزدور عرب.
واژگان کليدي: طنز، ايماژ، تصاوير کاريکاتوري، مظفر النواب، شعر معاصر عربي 1- مقدمه 1-1- بيان مسأله مظفر النواب شاعر متعهد معاصر عراقي، شاعري انقلابي است كه بيان نقطه نظرات سياسي خود، هجو حاکمان عرب و دفاع از مبارزان ملي پربسامدترين درونمايۀ اشعار اوست که غالب اين اشعار را نيز اشعار سياسي به خود اختصاص ميدهند.
در زير تلاش خواهيم کرد، برخي ايماژهاي کاريکاتوري که طنزهاي تند و تمسخرآميز نواب هستند را با طبقهبندي موضوعي آنها بيان داشته و تحليل نمائيم: 2-1- ايماژهاي طنز در هجو حکّام عرب از جمله حاکمان سعودي در «بحّار البحارين» از عصر ستمگرانه جمهوري سخن ميگويد كه شاعر در طي آن نميتواند پل چوبي الكرخ بغداد را ببيند و نه سال داغدار از غم به اتهامي که، وي اخلاق جمهوري را مخدوش كرده است، در غربت و آوارگي به سر برده است.