خلاصة:
مقاله حاضر به بررسی انسجام واژگانی در اشعار فارسی شهریار میپردازد. انسجام به مناسبات و روابط معنایی میان عناصر یک متن اشاره دارد و با آنها تعبیر برخی از عناصر متن ممکن میگردد. هلیدی و حسن، انسجام را به دو گروه اصلی دستوری و واژگانی تقسیم کردهاند. در این پژوهش سعی داریم تا ابزارهای چندگانه ایجاد انسجام واژگانی از دیدگاه هلیدی و حسن(1976) در اشعار فارسی شهریار را بررسی کنیم. انسجام واژگانی مبتنی بر رابطهای است که واحدهای واژگانی زبان به لحاظ محتوای معناییشان با یکدیگر دارند و متن بهواسطه این روند میتواند شکل بگیرد و به دو دسته کلی باهمایی و تکرارتقسیم میشود. در این پژوهش تمامی موارد انسجام واژگانی، شناسایی و ارائه شده اند. تکرار با 43درصد وقوع در جایگاه اول و دارای بیشترین بسامد، با هم آیی با19، تضاد معنایی با 10، هم معنایی با 8 و جزء و کل با 4 درصد به ترتیب در این تحقیق بسامد داشتند. با بررسی اشعار فارسی شهریار دریافتیم که دیوان اشعار فارسی وی در حوزه انسجام واژگانی از انسجام مطلوبی برخوردار است.
ملخص الجهاز:
در این پژوهش سعی داریم تا ابزارهای چندگانه ایجاد انسجام واژگانی از دیدگاه هلیدی و حسن(1976) در اشعار فارسی شهریار را بررسی کنیم.
انسجام واژگانی مبتنی بر رابطهای است که واحدهای واژگانی زبان به لحاظ محتوای معناییشان با یکدیگر دارند و متن بهواسطه این روند میتواند شکل بگیرد و به دو دسته کلی باهمایی و تکرارتقسیم میشود.
مقاله حاضراز دیدگاه زبانشناسی نقشگرا 3 سعی دارد به بررسی انسجام واژگانی 4 در شعر شهریار بپردازد که به زعم نگارنده تابحال کوششی در این راستا صورت نگرفته است.
بنابراین در پژوهش حاضر قصدداریم به این سوال پاسخ دهیم که انسجام واژگانی در شعر شهریار به چه میزانی است؟ در مقاله حاضر بعد از مقدمه به بررسی اجمالی مطالعات صورت گرفته در حوزه انسجام متون ادبی میپردازیم.
هلیدی و حسن، انسجام را به دو گروه اصلی Interpersonal Textual De Beaugrande Dressler Halliday and Hasan دستوری و واژگانی تقسیم کردهاند و ابزارهای آفریننده انسجام متن در زبان انگلیسی را بدین شرح میدانند: 1.
مقاله حاضر قصد دارد از میان انواع ابزارهای انسجامی، به طور مشخص به بررسی انسجام واژگانی در اشعار فارسی شهریار بپردازد.
هدف از انجام این پژوهش نیز توصیف عینی و واقعی عوامل انسجام واژگانی در اشعار فارسی شهریار است.
در این قسمت از مقاله به بررسی موردی هریک از عوامل تکرار میپردازیم که شامل تکرار صوری، هم معنایی، شمول معنایی، تضاد معنایی و جزء و کل است و نیز همایی را در اشعار شهریار بررسی میکنیم.
همانگونه که ملاحظه میشود در بررسی حاضر مشخص گردید که اشعار فارسی شهریار واجد شرایط انسجام واژگانی بوده و وی به طرز ماهرانهای از این ابزارها سودجسته است.