خلاصة:
انصاف به معنای توجه به تمام ابعاد مسئله برای صدور حکمی معطوف به عدالت در سیستم قانون‌گذاری و دادرسی منصفانه که موجب اقناع وجدان عرف جامعه و فرد قضاوت‌کننده شود، از مسائل مهم در حفظ حقوق شهروندان بوده است. سیستم قضائی ایران بر پایه عملکرد قوه قضائیه، مسئول تحقق عدالت و انصاف است و برای تحقق آن، به عنوان واسطه‌ای بین وضع و اجرا، مسئولیت‌های مهمی را بر عهده دارد. مصادیق مهم و کاربردهای عملیاتی انصاف برای حفظ حقوق شهروندان مواردی همچون بنای اساسی بر بی‌گناهی شهروندان، برخورداری شهروندان از حقوق آموزشی و پرورشی رایگان، حقوق و امکانات اقتصادی برابر، رعایت اصول کاربردی فقهی و اخلاقی در اجرای قوانین، حفظ حریم خصوصی همه شهروندان، ممنوعیت بیگاری و بردگی، هتک حرمت و شکنجه است که در پژوهش حاضر استقرای تام در متون حقوقی، فقهی و تاریخ معاصر صورت گرفته است تا تأثیرات کاربردی انصاف در سیستم قضائی ایران و مصر واکاوی و جایگاه آن جهت ارائه مدلی پیشنهادی برای استناد و استمداد کارگزاران سیستم قضائی ایران در شرایط خاص تبیین شود.
الانصاف بمعنی النظر الی جمیع جوانب القضیه لاجل صدور حکم یرمی الی تحقیق العداله فی النظام التشریعی، ومحاکمه منصفه تکون مدعاه لاقناع ضمیر عرف المجتمع والفرد الذی یحکم علی مدی صحه اجراءاتها، من الامور المهمه فی حفظ حقوق المواطنین. یقوم النظام القضايی فی ایران علی اساس اداء السلطه القضايیه، المسووله عن تحقیق العداله والانصاف، وهی مکلفه بمهام لا یستهان بها باعتبارها حلقه وصل بین الوضع والتنفیذ. ومن المصادیق المهمه والتطبیقات العملیه للانصاف من اجل حفظ حقوق المواطنین، نذکر حالات مثل الاخذ بمبدا اساسی وهو مبدا براءه المواطنین، وان تکون لهم حقوق التعلیم والتربیه المجانیه، وان یتمتعوا بحقوق وامکانات اقتصادیه متساویه، مع الالتزام بالمبادي الفقهیه والاخلاقیه العملیه فی تطبیق القوانین، وحفظ الحریم الخصوصی لجمیع المواطنین، ومنع الرق والاستعباد، وانتهاک الحرمه، والتعذیب، وهی الامور التی تکفل هذا البحث باجراء استقراء تام لها فی النصوص الحقوقیه، والفقهیه، والتاریخ المعاصر؛ بهدف التعرف علی التاثیرات التطبیقیه للانصاف فی النظام القضايی فی کل من ایران ومصر، وتکوین صوره عن مکانته واهمیته فی سبیل اقتراح نموذج یمکن ان یستند الیه ویستعین به القايمون علی النظام القضايی فی ایران وتبیینها فی ظروف معینه.
ملخص الجهاز:
انصاف و جایگاه آن در حفظ حقوق شهروندی (مطالعه تطبیقی سیستم قضائی ایران و مصر) سید علی ربّانی موسویان 1 * طوبی شاکری گلپایگانی 2 ** طاهره سادات نعیمی 3 *** [تاریخ دریافت: 13/08/1399 تاریخ پذیرش: 13/10/1399] چکیده انصاف به معنای توجه به تمام ابعاد مسئله برای صدور حکمی معطوف به عدالت در سیستم قانون‌گذاری و دادرسی منصفانه که موجب اقناع وجدان عرف جامعه و فرد قضاوت‌کننده شود، از مسائل مهم در حفظ حقوق شهروندان بوده است.
پژوهش حاضر با استقرا در متون فقهی‌ـ‌حقوقی با محوریت مبانی اسلامی مذکور در دو کشور ایران و مصر، که از جهت ساختار حقوقی شباهت‌های فراوانی با یکدیگر دارند، به این مهم توجه کرده و به دنبال پاسخ این سؤال اساسی و محوری رفته است که رنه دیوید، نظام‌های بزرگ حقوقی معاصر، ص 337ـ343؛ ابدالی، درآمدی بر فلسفه حقوق و نظریه‌های حقوقی، ص 107ـ110؛ ارسطو، اخلاق نیکوماخوس، ص 161ـ189.
پژوهش نامه مطالعات تطبیقی مذاهب فقهی سال اول، شماره دوم، پاییز و زمستان 1400، ص198ـ215 «مقاله پژوهشی» انصاف و جايگاه آن در حفظ حقوق شهروندي (مطالعه تطبيقي سيستم قضائي ايران و مصر) سيد علي رباني موسويان * طوبي شاکري گلپايگاني ** طاهره سادات نعيمي *** [تاريخ دريافت : ۱۳۹۹/۰۸/۱۳ تاريخ پذيرش : ۱۳۹۹/۱۰/۱۳] چکيده انصاف به معناي توجه به تمام ابعاد مسئله براي صدور حکمـي معطـوف بـه عـدالت در سيستم قانون گذاري و دادرسي منصفانه که موجب اقنـاع وجـدان عـرف جامعـه و فـرد قضاوت کننده شود، از مسائل مهم در حفظ حقوق شهروندان بوده است .
(
, 
, 
)
