ملخص الجهاز:
بنابر تفسیری، اساساً تقسیم قضیه به حقیقیه و خارجیه بهدلیل نامعقول بودن قضیه خارجیه باطل است و در تفسیر دیگر نه تنها هردو قسم معقولاند؛ بلکه براساس این تفسیر میتوان نتایج معرفتشناختی متفاوتی از آندو بهدست آورد.
چنانکه بارها اشاره شد، اگر گستره مباحث منطق ارسطویی را از مباحث مقدماتی منطق (مانند تعریف منطق، موضوع منطق، روش منطق، مباحث مربوط به الفاظ، مباحث مربوط به مفاهیم و کلیات خمس) گرفته تا مباحث تعریف و از مباحث قضایا و اجزا و روابط داخلی آنها، انواع استدلالها، انواع قیاسها تا مباحث ناظر بر برهانها و مغالطات و دیگر مباحث منطقی در نظر بگیریم و چنانچه دیدگاههای مختلف منطقدانان و فیلسوفان را در منطق ارسطویی یا در دیگر منطقها و نیز منطقهای جدید جویا شویم، با گستره بسیار وسیع و آرای گوناگونی روبهرو خواهیم شد که بررسی هریک از آنها در بالندگی این علم مؤثر است.