خلاصة:
رابطۀ «زوجیت» یکی از وضعیتهای بسیار مهم و تأثیرگذار در هر نظام حقوقی محسوب میشود که حقوق و تکالیف متعددی بر آن مترتب است. اما نظامهای حقوقی در رابطه با شرایط و موانع ازدواجِ صحیح، اتفاق نظر ندارند. این اختلاف در قوانین موجب طرح این پرسش اساسی ست: موضع حقوق اسلامی نسبتبه ازدواج غیرمسلمانان چیست؟ آیا حقوق اسلامی صرفاً ازدواجی را صحیح قلمداد میکند که مطابق با موازین شرع اسلام منعقد شده است؟ درنتیجه ازدواجهای اهل کتاب یا ازدواجهای مطابق با قوانین نظامهای حقوقی معاصر، باطل و بیاثر خواهد بود. نگارندگان در مقالة حاضر به اثبات این مدعا خواهند پرداخت که در دکترین حقوق اسلامی، ازدواج غیرمسلمانان ــ مشروطبر اینکه ازدواج ایشان مطابقبا شریعت و قوانین خودشان، صحیح واقع شده باشد ــ صحیح بوده و کلیة آثار ازدواج صحیح، ازجمله برقراری رابطۀ توارث، طهارت ولد، حرمت خواستگاری از زوجۀ غیرمسلمانان و زنای محصنه قلمداد شدن زنای او، بر چنین ازدواجهایی مترتب خواهد شد و در این رابطه، فرقی میان ازدواج اهل کتاب یا ازدواجهایی که مطابقبا نظامهای حقوقی معاصر منعقد شدهاند، وجود ندارد. نگارندگان ادعای خویش را ذیل قاعدة «لکل قوم نکاح» ارائه میکنند. مستند اصلی ایشان در اثبات این ادعا، روایات متعدد در منابع فقه شیعه، سیرة عقلا و برخی از آیات قرآن کریم است.
A "marriage" is one of the most important and effective status in Islamic law, which is the subject of many positive and obligatory rulings. Legal systems do not agree on the conditions of a valid marriage. The Islamic legal system, for example, recognizes a marriage that is essentially inconsistent with the standards of correct marriage in Christianity or the English legal system, and vice versa. This difference in law raises the question of what is the opinion of Islamic law regarding non-Muslim marriage? Does Islamic law merely consider a marriage to be valid only in accordance with Islamic norms, and does it consider that the marriage of non-Muslims, such as the People of the Book or the Buddhists, is void and ineffective? In this article, the author by relying on authentic narrations manners of wise men throughout history proves that in the doctrine of Islamic law, non-Muslim marriage is valid and has all the effects of marriage, provided that their marriage is valid in accordance with their own laws. In this regard, there is no difference between marriages of the People of the Book or marriages that are concluded in accordance with legal systems, such as the English legal system. The author presents this Shari'a ruling under the title of "the rule of all the people of marriage.
ملخص الجهاز:
نگارندگان در مقالة حاضر به اثبات این مدعا خواهند پرداخت که در دکترین حقوق اسلامی، ازدواج غیرمسلمانان ــ مشروطبر اینکه ازدواج ایشان مطابقبا شریعت و قوانین خودشان، صحیح واقع شده باشد ــ صحیح بوده و کلیة آثار ازدواج صحیح، ازجمله برقراری رابطۀ توارث، طهارت ولد، حرمت خواستگاری از زوجۀ غیرمسلمانان و زنای محصنه قلمداد شدن زنای او، بر چنین ازدواجهایی مترتب خواهد شد و در این رابطه، فرقی میان ازدواج اهل کتاب یا ازدواجهایی که مطابقبا نظامهای حقوقی معاصر منعقد شدهاند، وجود ندارد.
حال این سؤال وجود دارد که در تنظیم روابط میان مسلمانان و غیرمسلمانانی که ازدواج و طلاق آنها نه مطابقبا قوانین اسلام است و نه قوانین هیچیک از ادیان الهی، چه باید کرد؟ برخلاف آنچه به نظر میرسد، در دکترین فقه اسلامی ازدواج غیرمسلمانان ــ اگر مطابق موازین قوم خودشان صحیح منعقد شده باشد ــ معتبر و صحیح شناخته شده است و کلیة آثار نکاح صحیح بر آن مترتب میگردد.
مفاد قاعدۀ «لکل قوم نکاح» مفاد اجمالی این قاعده، همانطورکه در عبارات فقها بیان شده، عبارت از این است که مسلمانان در تنظیم روابط خود با غیرمسلمانان باید نکاح آنها را معتبر بدانند، مشروطبر اینکه نکاح غیرمسلمانان مطابقبا شریعت خودشان صحیح واقع شده باشد (حلی، 1388، ج2، ص 648 و 651؛ ابنبراج، 1406 ق، ج 2، ص 259؛ عاملی، 1414 ق، ج 12، ص 395؛ اصفهانی، 1416 ق، ج 8، ص 88؛ سند، 1432 ق، ج 4، ص 85؛ موسوی خوانساری، 1355، ج7، ص 4).