خلاصة:
تغییر دولت آمریکا در سال ۲۰۲۱ و روی کار آمدن جو بایدن می تواند بر نحوه تعاملات ایران با کشورهای جهان اثرگذار باشد. با روی کار آمدن جو بایدن و با توجه به تجاربی که از دوره حضور او در دوران اوباما وجود دارد، اگرچه خوش بینی هایی در خصوص بهبود مناسبات ایران با کشورهای جهان به وجود آمد، اما این تنها در یک دوره کوتاه مدت بوده و اینکه توقع معجزه و تحول جدی در روابط ایران با آمریکا و سایر کشورهای جهان وجود داشته باشد، از واقعیت دور و امید موهومی است. اگرچه انتظار نمی رود بایدن مانند ترامپ به ایران هراسی اقدام و در راستای شکاف بین ایران و همسایگان آن، به ویژه همسایگان عرب تلاش کند، اما بعید به نظر می رسد آمریکا بخواهد اعمال سیاست های تحریمی علیه ایران را متوقف کند. به منظور ارتقای دیپلماسی تجاری کشور و گسترش مناسبات و تعاملات تجاری و اقتصادی، توجه به ملاحظات زیر توصیه می شود: - جایگزینی شیوه های شبکه ای در مقابل شیوه های سنتی در دیپلماسی اقتصادی - طراحی سناریوهای مختلف در حوزه تجارت خارجی - نشست مشترک با سران دولت های اروپایی- جلب موافقت کشورهای همسایه در انعقاد توافقنامه های دوجانبه یا چندجانبه - به کارگیری فعالانه تر رایزن های بازرگانی، توصیه می شود.
ملخص الجهاز:
این گروه انتظار دارند بایدن برخی از تحریمهای اقتصادی علیه ایران را حذف و مسیر صادرات و واردات ایران را قدری تسهیل کند و به گسترش روابط اقتصادی ایران با دیگر کشورهای جهان منجر شود، اما آیا از نگاه کارشناسان و تحلیلگران مسایل اقتصادی چنین برداشتی صحیح است؟ با توجه به اینکه از زمان خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریمهای آمریکا از سال 1397، فشارهای اقتصادی علیه کشورمان نیز مضاعف شده است، شاید بتوان گفت، انتخاب جو بایدن به ریاستجمهوری آمریکا حداقل از نظر روانی آن هم در کوتاهمدت بتواند فرصت تنفسی برای اقتصاد ایران باشد، اما در میانمدت و بلندمدت نمیتوان بهسادگی قضاوت کرد که آینده روابط اقتصادی و تجاری ایران با کشورهای دیگر جهان به چه شکل خواهد بود و نهتنها در درجه اول به عوامل داخلی اقتصاد و تصمیمگیریهای سیاستمداران مربوط است، بلکه، به این موضوع نیز بستگی دارد که بایدن چه تصمیماتی را در زمینه تعاملات اقتصادی و تجاری با ایران اتخاذ میکند که با گذشت زمان مشخص خواهد شد.
ضمن اینکه باید به این نکته مهم توجه کرد که حتی اگر بایدن بخواهد دوباره به برجام بازگردد، این احتمال وجود دارد که شرایط و درخواستهای جدیدی را به ایران تحمیل کند، اما برگشت آمریکا به برجام میتواند در عادیسازی روابط اقتصادی و حتی سیاسی ایران با دیگر کشورهای جهان یا حداقل با همپیمانان ایران در توافقنامه برجام اثرگذار باشد و به گسترش صادرات و واردات غیرنفتی در حدود برجام کمک کند.