تحلیلی بر یکی از کهن ترین نقشه های ابنیۀ حرم مطهر رضوی مقالة

حرم مطهر رضوی مجموعهای زیارتی، عبادی، آموزشی و اداری است که در آن بناهای متعددی شامل مساجد، مضجع شریف امام رضا (ع)، مدارس، موزه‌ها، صحن‌های بزرگ، مهمان خانه‌ها و ساختمان‌های اداری وجود دارد. حریم حرم مطهر چندین بار دچار تغییر گردید و بخشی از بازار و محله‌های مسکونی و برخی مدارس و کاروان سراهای اطراف آن تخریب شد تا ابنیۀ منسجم کنونی حرم شکل گرفت. در گذشته زندگی و کسب مردم مشهد در میان ابنیۀ حرم همچون زیارت و عبادت شان در جریان بود. شناخت این مسئله نیازمند مراجعه به منابعی است که بتواند آن بخش از تاریخ حرم را که از یادها رفته است، نشان دهد. در این پژوهش یکی از نقشه‌های کهن حرم مطهر رضوی که به سفارش عبدالرزاق بغایری طراحی شده، بررسی و در آن شاکلۀ مجموعه بناهای حرم در اواخر دورۀ قاجار توصیف گردیده تا از این طریق پژوهشگران بتوانند بافت حرم مطهر رضوی را از لحاظ تاریخی، جغرافیایی، اقتصادی، مردم نگاری و سنت‌های فرهنگی و اجتماعی مورد پژوهش قرار دهند.