خلاصة:
کار اجباری رفتاری مباین کرامت انسانی است و اسناد بینالمللی آنرا به کار یا خدمتی که با تهدید به مجازات انجام و به رضایت و پیشنهاد ارادی فرد نیست، تعریف و مصادیق آنرا معرفی کردهاند. سازمان بینالمللی کار در قالب تفسیر اسناد، کاری که وسیله اجبار سیاسی است، با تهییج تودهها و با هدف پیشرفت اقتصادی انجام میشود، روشی برای نظم بخشی به کار یا مجازات نقض نظم کار یا شرکت در اعتصابات است یا کاری که وسیله اعمال تبعیض نژادی و... است را اجباری قلمداد کرده و استثنائات آن را نیز مشخص کرده است. قوانین عادی ایران نیز این پدیده را جرم انگاری کرده ولی مفهوم آن را مبهم رها کردهاند. در این مقاله مفهوم و مصادیق کار اجباری با الهام از قانون اساسی ایران و نگرش ویژه به اسناد بینالمللی بررسی و وضع قانون اصلاحی برای رفع برخی ابهامها پیشنهاد شده است.
Forced labour is violation of human dignity and shall mean all work or service which is exacted from any person under the menace of any penalty and for which the said person has not offered himself voluntarily. The International Labour Organization Interoperated ,based on international instruments, forced labour as a means of political coercion ; a method of mobilizing and using labour for purposes of economic development; a means of labor discipline; a punishment for having participated in strikes; a means of racial discrimination etc. It has also identified its exceptions. Iranian law has also criminalized this phenomenon, but left its meaning ambiguous; it is worthwhile to reveal the meaning and examples of this phenomenon inspired by the constitution and a special attitude towards international instruments. Our proposal is to enact an amendment law to remove some ambiguities.
ملخص الجهاز:
رخداد کار اجباری، اهمیت آن و تعارض آن با حقوق بنیادین بشر و کاربرد این عنوان در سـطح بین المللی و این موضوع که در رویه برخی نهادهای بین المللی بـین ایـن پدیـده جنـائی و بردگـی، رویــــه های مشــــابه بردگــــی یــــا قاچــــاق انســــان ، اخــــتلاط هــــائی صــــورت گرفتــــه است (٢٠١٤١٢١٣,Swepston) و در حقوق ایران نیز درک و تعریف روشنی از کار اجبـاری ارائـه نمی شود، این سؤال را ایجاد میکند که مفهوم کار اجباری در اسـناد بین المللـی و حقـوق کیفـری ایران چیست و تا چه اندازه مفهوم آن در حقوق ایران با حقوق بین المللی همگرائی دارد؟ همچنـین مهم ترین مصادیق و اشکال کار اجباری و استثنائات آن چیست ؟ این پژوهش کـه هـدفش اصـلاح و بهبود مقررات مرتبط در ایران و در نتیجه رعایت حقوق انسان ها و به ویژه اتباع خـارجی اسـت و بـه اتکای مطالعات تطبیقی، آموزه های حقوقی، اسناد تخصصی، تفسیر آنها و مقررات مربوط و بـه روش توصیفی- تحلیلی انجام میشود، از آن نظر ضروری است که مقابله با کـار اجبـاری در گـام اول بـه درک مناسب از مفهوم این پدیده وچارچوبۀ حقوقی آن وابسته است .