خلاصة:
ﮐﯿﻔﺮﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی زﻧﺪاﻧﯿﺎن در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺎزﭘﺮوری ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺸﻮﻧﺖ، اﻣﻨﯿﺖ زﻧﺪان را ﺗﺎﻣﯿﻦ و ﺑﻪواﺳﻄﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺑﺎزﭘﺮوراﻧﻪ، اﺻﻼح و درﻣﺎن را ﻣﺤﻘﻖ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﻮرم ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﯿﻔﺮی را ﺑﺮﻃﺮف ﮐﻨﺪ. اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﻣﺮﯾﮑﺎ و ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺣﻮزه اﺳﮑﺎﻧﺪﯾﻨﺎوی از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪلﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪان ﺑﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻃﺮحﻫﺎی ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی و ارزﯾﺎﺑﯽ و اﺟﺮای درﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮاﯾﻢ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﺮدهاﻧﺪ. ﺑﻪ ﻣﻮازات اﻫﻤﯿﺖ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺧﯿﺮ، ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی زﻧﺪاﻧﯿﺎن در ﻧﻈﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﮐﯿﻔﺮی اﯾﺮان ﺑﺎ ﺟﻬﺖﮔﯿﺮی ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺑﭙﺮدازد. ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﯾﻦ اﻣﺮ از دو روش ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارک و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻋﻤﯿﻖ) ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﯿﺎن و ﮐﺎرﮐﻨﺎن زﻧﺪان ﻫﺎ (اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ رﻏﻢ ﺗﺤﻮﻻت ﻣﻮﺟﻮد در آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪاﻧﻬﺎ) ﻣﺼﻮب 1400 (، آزادی ﻋﻤﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﻮزﯾﻊ زﻧﺪاﻧﯿﺎن وﺟﻮد دارد و ﺣﺘﯽ روﯾﻪﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺎزﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی زﻧﺪاﻧﯿﺎن را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﺗﻮرم ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﯿﻔﺮی ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺑﺰﻫﮑﺎران ﺳﺎﯾﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﺣﺘﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺎرﮐﺮد زﻧﺪانﻫﺎی ﺑﺎز و ﻧﯿﻤﻪ-ﺑﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ.
Criminologists have always believed that the classification of prisoners can
improve the effectiveness of the prison, if it is based on the rehabilitation
theory. By implenting this process, prison security can be secured and
prisoners will have access to treatment programs. For these reasons, criminal
justice authorities have also focused on evaluating and strengthening the
classification system. Given the importance of the issue, the present study
aims to study the process of classification of prisoners in the Iranian criminal
justice system with a comparative approach. To do this, two research
methods of document analysis and in-depth interviews (with prisoners and
prison staff) have been used. The findings indicate that despite the changes
done by new regulation in 1400, there is considerable discretion in
distributing prisoners, and even practices determine the re-classification of
prisoners. In addition, prison population inflation has affected the
classification of criminals and even changed the function of open and semiopen
prisons.
ملخص الجهاز:
دانش آموخته دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تربیت مدرس ، تهران ، ایران دریافت : ٠٣/٢٥/ ١٤٠٠ پذیرش : ٠٨/٢٥/ ١٤٠٠ چکیده کیفرشناسان معتقدند طبقه بندی زندانیان در صورتی که براساس نظریه بازپروری صورت گیرد، میتواند با کاهش خشونت ، امنیت زندان را تامین و به واسطه دسترسی زندانیان به برنامه های بازپرورانه ، اصلاح و درمان را محقق و در نهایت مشکل تورم جمعیت کیفری را برطرف کند.
مقصود از نوع دوم که با هدف کاهش فاصله فیزیکی و اجتماعی میان زندانی و دنیای بیرون از زندان ساخته شده اند، مکان هایی شبیه خوابگاه است که فاقد محیط احاطه کننده بوده و زندانیان در آنجا فعالیت های شغلی را با همراهی مامورانی که از وسایل مراقبتی استفاده نمیکنند، انجام میدهند ,Sumner &Reiter, Sexton, ( 3 (به تصویر صفحه رجوع شود) در ایران براساس آیین نامه زندان ها مصوب ١٣٥٤، سه نوع زندان بسته ، نیمه باز و موسسات صنعتی و کشاورزی (زندان باز)٤وجود داشت که زندان بسته با حفاظت کامل توسط ماموران مسلح توصیف میشد.
باتوجه به وجود انواع مختلف زندان ها، طبقه بندی زندانیان ، فرایند قراردادن زندانیان در گروه های مشابه است که عموما با تکیه بر هدف مدیریت زندان ، انجام برنامه های بازپرورانه متناسب باهرگروه و نیازهای امنیتی از جمله کاهش خشونت و فرار آنان صورت میگیرد.
ولی تبصره ٣ ماده ٢٧ آیین نامه جدید و همچنین رویه های طبقه بندی نشان میدهد که مقامات عدالت کیفری از بازطبقه بندی به عنوان یکی از وسایل مهم مدیریت زندان استفاده میکنند؛ هرچند این تصمیمات مقامات عدالت کیفری تحت قیدهای زمانی و رعایت معیارهای خاص قرار نگرفته است .
(
, 
, 
)
