خلاصة:
این مقاله به بررسی چند رساله درباره ایمان عموی حضرت محمد (ص)، ابوطالب بن عبدالمطلب (متوفای حدود 619م) می‌پردازد. مناقشه درباره جایگاه ابوطالب در آخرت، ناشی از حجم وسیع گزارش‌هایی است که او را به خاطر نپذیرفتن اسلام محکوم به آتش می‌کنند، در حالی که در دیگر سو گزارش‌هایی وجود دارد که به ایمان همیشگی او به خدای یکتا و نبوت گواهی می‌دهد. گزارش‌های دسته نخست در مجموعه‌های حدیثی صحیح بخاری و مسلم گرد آمده‌اند و قسم دوم، به فراوانی در کتاب‌های سیره و حدیث شیعه گزارش شده‌است. دانشمندان شیعه از همان دوره‌های نخستین تاریخ اسلام به ایمان و رستگاری ابوطالب اعتقاد داشتند و گروه اندکی از سنیان نیز با این عقیده همراهی کرده‌اند. بر طبق نظر بیشتر اهل سنت، شواهد و دلایل تاریخی برای اثبات اسلام ابوطالب یا رستگاری او در آخرت نامربوط و ناکافی‌اند. هرچند یک تغییر جهت قابل ملاحظه در اندیشه شماری از سنیان پس از قرن نهم هجری پدید آمد. برخلاف سنیان متقدم که چنین احتمالی را نامحتمل دانسته یا به صراحت آن را انکار کرده‌اند، عده کمی از سنیان در پنج قرن اخیر در اعتقاد به رستگاری ابوطالب به جرگه عالمان شیعی پیوسته‌اند. این مقاله شواهد و دلایل و استدلالات کلامی را که شیعیان متقدم و سنیان سده‌های اخیر در حمایت از رستگاری ابوطالب به کار بسته‌اند، مورد بررسی قرار می‌دهد.
This paper is to investigate some treaties about the Prophet's uncle faith, Abu Talib ibn Abd al-Muttalib (died in 619). The controversy about Abu Talib's position in the Hereafter is the result of a bulky volume of reports that condemn him to the hellfire for not embracing Islam, while there exists other reports that confess to his everlasting faith and faith in the Prophethood. The first taxonomy reports are compiled in Hadith books of Bukhari and Muslim Sahih and the second category are mentioned in the Shia books of Sira and Hadith. Shia scholars believe in Abu Talib's faith and salvation which is accompanied with a number of Sunni scholars. According to the majority of Sunni scholars, historical proofs and reasons to prove Abu Talib's faith to Islam and his salvation in the hereafter are insufficient and irrelevant. However, a considerable change of direction in the ideology of some Sunni scholars occurred. In the contrary to some early Sunni scholars whom consider this viewpoint impossible or have rejected its explicitness, a number of Sunni scholars in the recent five centuries have got the same views as of the Shia scholars to Abu Talib's salvation. This paper has investigated theological reasons and arguments which have been used by early Shia scholars and Sunni scholars in the recent centuries that support Abu Talib's salvation.
(
, 
, 
)
