تأثیر خطبه‌های معاویه بر ایجاد انسجام لشگر شام در جریان نبرد صفین بر اساس رویکرد گفتمانی نورمن فرکلاف مقالة

مؤلف: بخشی زاده، سمیه ؛ شاهرخی، سید علاءالدین ؛ گراوند، مجتبی ؛ نظری، داریوش ؛ ولوی، علی محمد ؛

مطالعات تاریخ اسلام پاییز 1400 - شماره 50 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎26 صفحة - من 65 إلی 90 )

الکلمات المفتاحية: دین سنت نبرد صفین معاویه امام علی(ع) تحلیل گفتمان discourse analysis religion Imam Ali Tradition Mu'awiyah Battle of Safin

خلاصة:

نبرد صفین در صفر سال ۳۷ ه.ق، در سرزمین صفین، میان امام علی(ع) و معاویه بن ابوسفیان شکل گرفت. یکی از نکات جالب توجه در این نبرد که تا کنون به لحاظ علمی چندان مورد بررسی قرار نگرفته است؛ بحث یکدستی و هماهنگی سپاه شام در این نبرد است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی، به عنوان رویکردی بین رشته‌ای علوم اجتماعی، که رابطه بین زبان، قدرت، ایدئولوژی و گفتمان را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ به دنبال پی بردن به تاثیر سخنان معاویه بر این اتحاد و هماهنگی است. از این رو با استفاده از رویکرد نورمن فرکلاف به روش تحلیل گفتمان انتقادی به بررسی سخنرانی‌های معاویه در خلال نبرد صفین و در میان شامیان پرداخته است. آنها را در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین مورد بررسی قرار می‌دهد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده بهره برداری توأمان معاویه از سنت و دین در جهت تولید عوامل انگیزشی و وحدت آفرین در میان مردم شام در طی نبرد صفین است.

ملخص الجهاز:

اینکه معاویه چگونه زبان را برای هماهنگ کردن مردم تحت سلطۀ خود به کار گرفت ؟ و در این مسیر از چه ایدئولوژیهایی بهره برد؟ پاسخ به این پرسش ها و استفاده از روش تحلیل گفتمان ، نیازمند دسترسی محقق به متن سخنرانیهای معاویه در میان مردم شام در جریان نبرد صفین است ؛ کـه رسـیدن به این مهم از طریق مراجعه به کتاب وقعه ̂U الصفین اثر نصربن مـزاحم منقـری میسـر شد. گفتنی است تاکنون اثری با رویکرد پژوهش حاضر، حول محور واقعۀ صـفین بـه رشته تحریر درنیامده است ، اما برخی از آثار که میتوان آنها را بـه لحـاظ موضـوع پژوهش یا روش به کار برده شده ، به عنوان پیشینۀ کار معرفی کرد عبارت اسـت از: مقالۀ «بررسی گفتمان انتقادی در نهج البلاغه براساس نظریۀ نورمن فرکلاف (مطالعـه موردی: توصیف کوفیان ) نوشتۀ علیاکبر محسنی و نورالـدین پـروین (١٣٩٤)؛ مقالـۀ «پژوهشی در مسیر امام علی(ع ) به صفین و محل جنگ صفین » نوشتۀ احمد خامه یار (١٣٩٠)؛ مقالۀ «صفین در تاریخ نگاری ابن أبیالحدید» اثر علی ناظمیـان فـرد (١٣٩٤)؛ مقالۀ «محورهای همگرایی نیروهای متخاصم در جنگ های جمل ، صفین و نهـروان » نوشتۀ سیده سوسن فخرایی (١٣٨٨)؛ مقالۀ «تأثیر کشتار صفین بر گسترش قاعدین (از اعتراض به اربد فزاری تا انتخاب ابوموسی اشعری)» نوشتۀ علیاکبـر عباسـی و هـادی وکیلی (١٣٩٢)؛ مقالۀ «عملکرد فرماندهان نظامی امیرالمؤمنین علـی علیـه السـلام در سرنوشت پیکـار صـفین (مقایسـه مـوردی: مالـک اشـتر و اشـعث بـن قـیس ) نوشـتۀ جهانبخش ثواقب و زینب بیرانونـد (١٣٩٥)؛ مقالـۀ «الخطـاب الشـعری فـی معرکـه ̂U صفین و فی مواجهه ̂U الطغیان الذی تلاها» نوشتۀ عبدالمجید زراقط (١٤١٨) و غیره .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول