خلاصة:
هدف این پژوهش شناسایی ابعاد و مولفههای رفتار شهروندی سازمانی در صنعت گردشگری است. این پژوهش از حیث رویکرد، ترکیبی و تکنیکهای مورد استفاده تحلیل محتوای جهتدار و دلفی فازی میباشد. با طراحی چارچوب فرایند رمزگذاری؛ کدها، زیرمقولهها، مقولهها و تم اصلی مشخص شده با پیشرفت تحقیق رمزهای جدید و به اقتضاء آن زیر مقولههای جدید اضافه یا اصلاح شد. کنترل جزئی و کنترل نهایی مطابق با اصول تحلیل محتوای جهتدار، جهت بررسی اعتبار نتایج انجام شد. برای اجرای تحقیق 14 مدل مطرح انتخاب شد. با استفاده از نظریات پیشین و مطالعات صنعت گردشگری مولفههایی که متناسب با تعریف مفهومی بود استخراج شد. در ادامه پرسشنامهای با هدف کسب نظرات خبرگان با استفاده از روش دلفی فازی طراحی گردید. با توجه به اجماع خبرگان در دور سوم فرآیند دلفی فازی، تعداد 12 مولفه در مدل نهایی شناسایی شد که از دو بعد (سازمان محور یا فرد محور و پیشبرد یا مراقبت) و چهار ناحیه (محافظ، خدمتگزار، راهنما و پیشگام) تشکیل شد. مولفههای هواداری، ابتکار فردی، اطاعتپذیری، ادب و فضیلت شهروندی که در مطالعات پیشین شناسایی شده بودند به خوبی در این چارچوب جای گرفتند. باقی مولفهها اگرچه با اقتباس از نظریههای پیشین است اما با اصلاح در مدل آورده شدند. فراوانی بیشتر مقولههایی مانند اطاعتپذیری، فضیلت شهروندی و کمک بین فردی نشانگر اصالت این مولفهها در مدلهای اولیه است که توانستهاند در مدلهای بعدی نیز باقی بمانند.
The aim of this study is to identify dimensions and components of organizational citizenship behavior in tourism industry. Approach of This study is qualitative and quantitative and content analysis and Fuzzy Delphi techniques are used in this research. First the schemes for the coding process had been designed. By research progress codes, sub-categories, the categories and the main themes refined and new codes and sub-categories added as its necessities. The validity of results tested by partial and final control with the principles of content analysis. 14 known models were selected to conduct the research. Using previous theories and tourism studies, component that fit the conceptual definition were extracted. In the second phase questionnaire aimed at gathering opinions of experts using fuzzy Delphi method was designed. According to the consensus of experts in the third round of Fuzzy Delphi process, 12 components of the final model presented in two dimensions (organization-oriented or personal-oriented and developmental or protection) and four areas (guard, servant, guide and pioneer). Advocating individual initiative, compliance, courtesy and civic virtue that were identified in previous studies were placed well in this context. Although the components have borrowed from former theories, but were reformed to fit the model. More frequent categories such as compliance, civic virtue and inter-personal helping reflects the genuineness of these components in former measures that also they are able to remain on later measures.
ملخص الجهاز:
Xin 110 در پژوهش هاي داخلي و خارجي ، مدل هايي براي اندازه گيري رفتار شهروندي سازماني در صنعت گردشگري استفاده شده که طراحي متناسب با اين صنعت نداشته است .
اورگان و ساير محققان پيش گام در اين موضوع ، اين نوع رفتار را با عنوان رفتار فرانقش مورد ملاحظه قرار داده اند؛ به گونه اي که کمک هاي افراد در محيط کار فراتر از الزامات نقشي است که براي آن ها تعيين شده و مستقيماً و آشکارا، ازطريق نظام پاداش رسمي سازمان ، تقدير نمي شود.
براساس تعريف جامعي که ازسوي اورگان ارائه شد، رفتار شهروندي سازماني رفتاري فردي و داوطلبانه است که مستقيماً به وسيلۀ سيستم هاي رسمي پاداش در سازمان شناسايي نميشود، امّا باعث ارتقاي اثربخشي و کارايي عملکرد سازمان ميشود (اپل بام ٢ و همکاران ، ٢٠٠٤).
نکتۀ قابل توجه ، درخصوص تعاريف ارائه شده از رفتار شهروندي سازماني، اين است که اغلب اين تعاريف محدوديت هايي دارند؛ مثلاً ماريسون ٣، در سال ١٩٩٤، بيان کرد هرچه کارمند دامنۀ شغل را گسترده تر درک کند، فعاليت هاي بيشتري را درون نقش تعريف ميکند؛ ولي درک گسترة شغلي محدودتر باعث ميشود تا فرد بيشتر رفتارها را فعاليت فرانقش تعريف کند.
پس از اتمام فرايند تحليل محتوا و ارائۀ چارچوب مدل رفتار شهروندي سازماني در صنعت گردشگري، براي بررسي اهميت هريک از ابعاد و مؤلفه هاي چارچوب ارائه شده و اعتباربخشي به اين چارچوب ، باتوجه به نظر خبرگان ، از روش دلفي فازي استفاده شد.