خلاصة:
علی اکبر حکمی زاده کتاب اسرار هزارساله را در شهریور ١٣٢٢ با ادبیاتی بسیار سخیف در نقد آموزه های دینی شیعه ، با کمک کسروی منتشــر ساخت . این کتاب جنجال زیادی به پا کرد و جوابیه های مختلفی بر این کتاب نوشته شد و نشریات مختلفی به پاسخگویی به آن کتاب مشغول شدند. مهم ترین جوابیه کتاب کشف اسرار نوشته امام خمینی بود که در فروردین ١٣٢٣ منتشر گردید و به طور مبسوط و مستند به پاسخگویی به شبهات کتاب حکمی زاده و شبهات وهابیت پرداخت و به عنوان پاسخ رسمی حوزه قم به آن شبهات منتشر شد. پاسخ های امام که در آن زمان از مدرســین برجسته و جوان حوزه قم بودند، به قدری قوی و محکم بود که حکمی زاده و کسروی هیچ واکنشــی به آن نشان ندادند. حکمی زاده بعد از نوشتن کتاب اسرار هزارساله و جنجالی که در فضای جامعه به پا کرد، برای همیشه منزوی شــد و از کارهای فکری کناره گرفت و در خفا به فعالیت های اقتصادی روی آورد و از کارهای افراطی دوران جوانی اش فاصله گرفت و ســال ها بدون حاشیه به فعالیت های اقتصادی پرداخت و تا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم زنده بود ولی کمتر کسی از سابقه او اطلاع داشت تا اینکه در سال ١٣٦٦ در تهران درگذشت . از آنجایی که زمینه های ورود امام به حوزه سیاسی در پاسخ به افکار انحرافی حکمی زاده در کتاب کشف اسرار متجلی است بازخوانی زمینه های ظهور این جریان برای فهم بخش مهمی از تاریخ تحولات سیاســی - اجتماعی ایران اهمیت دارد.
ملخص الجهاز:
حکمي زاده بعد از نوشتن کتاب اسرار هزارساله و جنجالي که در فضاي جامعه به پا کرد، براي هميشه منزوي شــد و از کارهاي فکري کناره گرفت و در خفا به فعاليت هاي اقتصادي روي آورد و از کارهاي افراطي دوران جواني اش فاصله گرفت و ســال ها بدون حاشيه به فعاليت هاي اقتصادي پرداخت و تا بعد از پيروزي انقلاب اسلامي هم زنده بود ولي کمتر کسي از سابقه او اطلاع داشت تا اينکه در سال ١٣٦٦ در تهران درگذشت .
حکمي زاده مجله همايون را در ســال هاي ١٣١٣ و ١٣١٤ در ابتدا با رويکرد نقد ديني منتشر کرد ولي به مرور زاويه بيشتري با دين گرفت و آن نشريه به کانون ترويج افکار کسروي تبديل شد و همين باعث گرديد که اين مجله خيلي زود تعطيل شــود.
حکمي زاده کم کم به يک شخصيت ضد دين تبديل شد که قصد داشت خود را وقف مبارزه با تشــيع کند و کتاب اسرار هزارساله را در شهريور ١٣٢٢ با ادبياتي بسيار تند در نقد بسياري از آموزه هاي ديني شيعه منتشر ساخت و به زعم خود، اين مذهب را به چالش کشيد و روحانيون را به تقابل فراخواند.
١ کناره گيري از کارهاي فکري حکمي زاده در سال ١٣٢٢ کتاب انحرافياســرار هزارساله را در نقد عقايد شيعه نوشت و رديه هاي مختلفي بر آن نوشته شد که معروف ترين آنها کتاب کشف اسرار نوشته امام خميني است .
(
, 
, 
)
