خلاصة:
هدف این تحقیق، مطالعه آزمون مرحله اول المپیاد زیستشناسی و چالشهای مربوط به آن در سیستم آموزشی است. رقابت المپیاد زیستشناسی دانشآموزی، اصلیترین روش شناسایی و هدایت دانش آموزان دبیرستانی در شاخه زیستشناسی است. سازوکارهای مناسب آموزش و آزمون میتواند موجب افزایش بازده در شناسایی افراد علاقهمند و بااستعداد در زیستشناسی شود. در این بررسی به تجزیهوتحلیل آزمونهای المپیاد زیستشناسی 5 سال اخیر بر اساس مقالات و منابع موجود پرداختهشده است و سؤالات آزمونها ازنظر تعداد، زمان اختصاص دادهشده، توزیع محتوی علمی و انطباق با مطالب کتب جدیدالتالیف درسی بررسیشده است. نتایج نشان میدهد که توزیع پرسشهای آزمون منطبق با اغلب سرفصلهای کتابهای جدید نیست. مباحث جانوری 38 درصد، سلولی مولکولی، 26 درصد، گیاهی 21 درصد، ژنتیک 3 درصد و سایر مباحث 12 درصد محتوی کتابهای زیستشناسی دبیرستان را تشکیل میدهند. اما بهعنوانمثال 17 تا 20 درصد در سؤالات آزمونهای مرحله اول اخیر مربوط به موضوعات جانوری است. به نظر میرسد با توجه به تغییرات جدید در کتب درسی زیستشناسی و افزایش چشمگیر تعداد دانش آموزان رشته علوم تجربی و درنتیجه افزایش داوطلبین آزمونهای المپیاد، باید رویکردهای آموزشی و آزمودنی جدیدی را منطبق با المپیاد زیستشناسی بینالمللی دانشآموزی بکار گرفت.
Purpose of this investigation is study of first step of biology olympiad exam and it’s challenges in educational system. Students biology olympiad competition is the main way to recognise and guidance highschool students in biology branch. Suitable education and exam mechanisms can increase efficiency of identify interested and talented persons in biology. In this research scientific articles and analysis of 5 recent years of biology olympiad exams by statistic softwares have been used and exams questions has been checked in number, allocated time, scientific content distribution and adaptation with contents of the new version of textbooks. Results indicate that exam questions repartitions are not match via the most of new textbooks topics. Animal topics 38 percents, cellular and molecular concepts 26%, plants 21%, genetics 3% and other topics are 12% of biology highschool textbooks contexts. But, for example 17-20 percetage of recent primary step of examination questions related to these topics.It seems regrad to new changes in biology textbooks and enhamncment of experimental sciences field students, it must be applied novel approaches in education and examination which coinciding with international students biology olympiad.
ملخص الجهاز:
در اين بررسي به تجزيه وتحليل آزمون هاي المپياد زيست شناسي ٥ سال اخير بر اساس مقالات و منابع موجود پرداخته شده است و سؤالات آزمون ها ازنظر تعداد، زمان اختصاص داده شده ، توزيع محتوي علمي و انطباق با مطالب کتب جديدالتاليف درسي بررسي شده است .
4 روش پژوهش در اين پژوهش به تجزيه وتحليل آماري سؤالات آزمون هاي مراحل اول المپياد زيست شناسي در سال هاي ١٣٩٥ تا ١٣٩٩ (دوره هاي ٢٠ تا ٢٤) که توسط باشگاه دانش پژوهان جوان منتشرشده از جهت تفکيک مبحث ، انطباق با کتب جديد التاليف ، ملزومات علمي موردنياز براي دانش آموزان شرکت کننده در مرحله اول پرداخته شده است .
/ نمودار ٦- مقايسه سهم حوزه سلولي - مولکولي در کتب زيست شناسي پايه هاي دهم تا دوازدهم تحصيلي مقطع متوسطه دوم با سهم اين مبحث در ٥ دوره آزمون مرحله اول المپياد زيست شناسي برحسب درصد.
/ نمودار ٨- مقايسه سهم حوزه ژنتيک در کتب زيست شناسي پايه هاي دهم تا دوازدهم تحصيلي مقطع متوسطه دوم با سهم اين مبحث در ٥ دوره آزمون مرحله اول المپياد زيست شناسي برحسب درصد.
9 بحث و نتيجه گيري اين تحقيق به دنبال بررسي چالش هاي المپيادهاي زيست شناسي بوده و بر همين اساس داده هاي سؤالات آزمون هاي مرحله اول المپياد و روايي آن ها با توجه به کتب درسي زيست شناسي متوسطه دوم استخراج و تجزيه وتحليل شد.
It seems regrad to new changes in biology textbooks and enhamncment of experimental sciences feld students, it must be applied novel approaches in education and examination which coinciding with international students biology olympiad.