خلاصة:
پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه دکتربدوى و آیتالله جوادیآملی پیرامون خاستگاه وحی، با تکیه بر امّی بودن پیامبر (ص( با روش توصیفی- تحلیلی میپردازد. بحث اصالت سندی قرآن از زمان نزول آن مطرح شده و امروز نیز دنبال میگردد. برخی انتساب قرآن به خداوند را به چالش کشیده وآن را به پیامبر نسبت دادهاند. قرآن و اندیشمندان اسلامی هرکدام بر مبنای گرایش به مکاتب مختلف کلامی، فلسفی و عرفانی، چیستی وحی قرآن را مطرح کردند. تلاش این نوشتار بر آن بوده است که با بررسی دیدگاه دکتربدوی، فیلسوف اسلامی نومعتزلی وآیتالله جوادیآملی فیلسوف متألّه، برخورد آنان با مسأله خاستگاه وحی و امّی بودن پیامبر را با توجه به هدف و مبنای فکری آنان و روشی که در مواجهه با آن پیش گرفتهاند، بررسی و غایت حاصل از هر کدام را تبیین نماید.
یافتههای تحقیق حاکی است که دکتر بدوی با روش زبان شناسی جدلی در موضع دفاعی و نقضی به مسأله نگریسته است. وی با معرفی پیامبر امی بر بعثت بر تمام جهانیان به برداشت غیرتام از شأن نبی اکرم میرسد. آیتالله جوادی آملی، باروش برهان عقلی و نقلی، ضمن پیراستن ساحت وحی از وهم، خیال و اسارت در حسّ و تجربه، قرآن را تنزل یافته از ذات اقدس الهی و پیامبر را تلقی کننده حقیقت آن از مقام لدن، نزد خداوند سبحان دانسته است. این مقاله تحلیلی با روش عقلی و نقلی به خاستگاه وحی پرداخته و دادههای کتابخانهای را با تحلیل انتقادی پردازش نموده است.
The Qur'an is a kind of speech and every word has an origin. The importance of this origin in order to validate it as revelation is the Qur'an. The present study is entitled To examine the views of Dr. Badawi and Ayatollah Javadi-Amoli about the origin of revelation, relying on the "Omi" of the Prophet (PBUH) by asking the question, what is the origin of revelation? And does the fact that the Prophet (PBUH) be an "mother" have an effect on the revelation of the Qur'an? Some deny the possibility of human beings being able to communicate with the world beyond the senses and insist on the humanity of the Qur'an. They have hypothesized that the Prophet of Islam used the teachings and historical reports of his predecessors to create the Qur'an, and that the Qur'an is the result of the experiences of the Prophet (PBUH) or the genius of his genius. To prove this claim, "Omi" has been interpreted as legibility. Dr. Abd al-Rahman al-Badawi (1988), by denying the humanity of the word of the Qur'an, criticizes the view of Orientalists in this regard and considers the Prophet "Omi" as a prophet sent to the whole world. Ayatollah Javadi Amoli believes that the border between revelation and religious experience is the border between the unseen, intuition, truth and falsehood, and that the Holy Prophet (PBUH) received the truth of the Qur'an in "Maqam Ladun". This analytical article deals with this origin by rational and narrative method and processes library data by critical analysis.
ملخص الجهاز:
تلاش این نوشتار بر آن بوده است که با بررسی دیدگاه دکتربدوی، فیلسوف اسلامی نومعتزلی وآیتالله جوادیآملی فیلسوف متألّه، برخورد آنان با مسأله خاستگاه وحی و امّی بودن پیامبر را با توجه به هدف و مبنای فکری آنان و روشی که در مواجهه با آن پیش گرفتهاند، بررسی و غایت حاصل از هر کدام را تبیین نماید.
از اين رو تحقیق حاضر بابررسی تطبیقی دیدگاه دکتر بدوی، فیلسوف نومعتزلی جهان عرب و آیتالله جوادی آملی، فیلسوف متاله شیعه به دنبال دریافت غایتی است که این دو اندیشمند با توجه به گرایش فکری و روشی که در مواجهه با شبهات حول خاستگاه وحی درپیش گرفتهاند؛ میباشد.
در سدههای اخیر، تجربهمداران همانند اعراب عصر نزول که تنها موجود طبیعی محسوس را درک میکردند- تصور علم غیبی و تعلیم الهی با مبانی این دیدگاه سازگاری ندارد- در نتیجه، پیامبر (ص) را مثل خود بشر میپنداشتند و به نفی وحیانی بودن قرآن با ادعای عدم امکان دریافت آن از سوی پیامبر (ص) روی آوردند.
زیرا پيامبراز ميان اُمّيين برخاسته شد «هُوَ الَّذي بَعَثَ فِي الامّيّينَ رَسولا» (جمعه/ 2)، مردمانی که خود از علم و فرهنگ بيبهره بودند و جز اندكي از آنها خواندن و نوشتن را نميدانستند چه رسد به فهم وتعلیم معارف و اسرار غيب؛ آن هم با تحليلهاي رواني و اجتماعي دقيقي كه در قرآن كريم براي آنها بيان شده است (جوادی آملی، 1381: 14/ 261) پس اخبار غيبي را از نه كسي شنيده و نه در هيچ كتابي خوانده است «ما كُنتَ تَعلَمُها أنتَ ولاقَومُكَ مِن قَبلِ هذا» (هود/ 49) و نه شاهد صحنه وقوع اين حوادث بود.