خلاصة:
گسترش پدیده جهانیشدن اقتصاد سبب شد تا روابط و همکاری کشورها در جهت تحصیل منافع در قالب همکاریهای منطقهای در دستور کار بسیاری از کشورهای درحالتوسعه بهویژه کشور ایران قرار گیرد. تعامل با چنین کشورهایی، ایران را در ایجاد زمینههای لازم برای تجارت با تعرفه ترجیحی و همگرایی اقتصادی مشتاق نموده است.در این پژوهش تلاش گردیده با بررسی تجارت (صادرات و واردات) ایران و پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا با یکدیگر، در مقایسه با سایر کشورها و با استفاده از یک مدل کاربردی تحت عنوان مدل اسمارت، آثار ایجاد تجارت و انحراف تجارت ناشی از موافقتنامه موقت ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو با استفاده از اطلاعات دوره زمانی 1395 الی 1399 بررسی و تحلیل شود. نتایج حاصل از پژوهش در خصوص این موافقتنامه نشان میدهد، بهطور نسبی تجارت بین ایران و پنج کشور اتحادیه اقتصادی اوراسیا طی یک سال بعد از اجرای آن، در مقایسه با متوسط سه سال گذشته بهبودیافته است. نتایج حاصل از مدل اسمارت بیانگر افزایش 4/4 درصدی واردات بخش کشاورزی از اتحادیه مذکور ناشی از کاهش تعرفه خواهد بود که بخشی از آن ناشی از ایجاد تجارت و بخش دیگر ناشی از انحراف تجارت است. لذا با عنایت به تجارب خوب این موافقتنامه پیشنهاد میگردد آگاهیرسانی کافی از ظرفیتهای این موافقتنامه بهتمامی تجار کشور مورد توجه ویژه قرار گیرد.
The spread of the phenomenon of globalization of the economy led to the relations and cooperation of countries in order to study the interests in the form of Regional cooperation should be on the agenda of many developing countries, especially in Iran .Interaction with such countries, Iran is enthusiastic in creating the necessary conditions for trade with preferential tariffs and economical convergence. In this research, an attempt has been made to study trade (export and import) of Iran and five member countries of the Eurasian Economic Union with each other, compared to other countries and using an applied model called the model Smart, the effects of trade creation and trade diversion resulting from the interim agreement between Iran and the Eurasian Economic Union and Review and analyze member countries using period data 2016 to 2021. Results of Research on this agreement shows, relatively, trade between Iran and the five countries of Eurasian Economic Union has improved in the year since its implementation, compared to the average of the past three years. The results of the Smart model show a 4.4% increase in imports from the agricultural sector from the union due to tariff reductions, part of which is due to trade creation and part due to trade diversion. Therefore, considering the good experiences of this agreement, it is recommended. Adequate awareness of the capacities of this memorandum should be given special attention to all traders in the country.
ملخص الجهاز:
(٢٠١٤ ,Center for Economic Research and Studies of Iran Chamber) 1 Regional Trade Agreement(RTA) 2 North American (NAFTA) 3 Organization of Islamic Conference در حال حاضر، ایران به عنوان یک کشور درحال توسعه همواره برای ورود به سازمان تجارت جهانی تلاش می کند و شاید یکی از تمرین های لازم پیش از الحاق به چنین سازمان هایی، تقویت و گسترش تجارت در قالب شریکان تجاری اصلی و تیپ های اقتصادی منطقه ای مانند کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا می باشد.
جدول (٥) میانگین واردات سه سال ٩٥ الی ٩٧ و یکسال ٩٨-٩٩ (آبان ٩٨ الی مهر ٩٩) میلیون دلار Table (5): Average imports for three years 2016-18 and 2018-19 (October 2019 to September 2020) کل واردات کل واردات از غیرنفتی کل واردات اتحادیه اقتصادی واردات برمبنای ایران از بخش کشاورزی اوراسیا موافقت نامه بخش شرح ایران از جهان Total imports کشاورزی Description جهان Total from the Imports under the agreement of the Eurasian agricultural Total non- agricultural sector Economic fsreocmtorhIemportlsd oiflroimptohrets Union world میانگین ٣ سال ( ٩٥ الی ٩٧) 45395 10093 542 488 Average for three years (2016-18) یکسال ٩٨-٩٩ (آبان ٩٨ الی مهر ٩٩) 38151 10733 941 669 October 2019 to September 2020 درصد رشد واردات -16 6 74 37 Import growth rate منبع : گمرک جمهوری اسلامی ایران بررسیهای آماری نشان میدهند در سال ٩٨-٩٩ (آبان ٩٨الی مهر٩٩) حجم تجارت محصول های کشاورزی ایران با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (مجموع صادرات و واردات ) ١٥٣٩ میلیون دلار بوده است .