خلاصة:
یکی از روشهای نوین و مکمل روشهای اصلاحی ایجاد جهش برای بهوجود آوردن گیاهان پلیپلوئید است، که با دستیابی به تکنیکهای نوین اصلاحی نظیر القاء جهش، پلیپلوئیدی و ایجاد واریتههای جدید میتوان با تغییرات جزئی در ساختار ژنتیکی گیاه و حفظ صفات مورد نظر استفاده کرد. اصلاح نباتات تنوع ژنتیکی را در صفات مفید کشف میکند تا ارقام جدید، پر محصول و بهبود یافته تولید کند. اتیلمتانسولفونات ( EMS ) یک ماده شیمیایی است که به طور گستردهای برای القای مکانهای جهش، که صفات ضروری اقتصادی را تنظیم میکنند، استفاده میشود. مطالعه حاضر نقش موتاژن شیمیایی ( EMS )، در غلظتهای (صفر، 0/05، 0/1، میلی مولاز)، بر صفات جولهزنی بذر لیسیانتوس در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. بررسیها شامل درصد، سرعت، شاخص و یکنواختی جوانهزنی میباشند. نتایج نشان داد افزایش غلظت) EMS ( منجر به کاهش تدریجی جوانهزنی بذر میشود. درصد جوانهزنی در تیمار شاهد با بیشترین درصد با مقدار 53/31 را به خود اختصاص داد. یکنواختی جوانهزنی با افزایش غلظت (EMS) افزایش یافت و تاثیر مثبتی از خود نشان داد. بهعبارتی حداکثر میزان جوانهزنی و سرعت جوانهزنی و شاخص بنیه بذر در نمونه شاهد به دست آمد و با به کارگیری (EMS) و با افزایش غلظت (EMS) از صفات مذکور کاست و جوانهزنی را به تاخیر انداخت.
ملخص الجهاز:
بررسي تاثير موتاژن شيميايي اتيل متان سولفونات (EMS) برصفات جوانه زني بذر ليسيانتوس تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٠٦/٠٩ فاطمه عسگري ١*، سيد نجم الدين مرتضوي ٢، جعفر محمدي ٣ تاريخ پذيرش : ١٤٠٠/٠٧/١٥ کد مقاله : ٤٢٠٨٩ چکـيده يکي از روش هاي نوين و مکمل روش هاي اصلاحي ايجاد جهش براي به وجود آوردن گياهان پلي پلوئيد است ، که با دستيابي به تکنيک هاي نوين اصلاحي نظير القاء جهش ، پليپلوئيدي و ايجاد واريته هاي جديد مي توان با تغييرات جزئي در ساختار ژنتيکي گياه و حفظ صفات مورد نظر استفاده کرد.
برخي از مهم ترين گياهان زينتي که به صورت گل بريدني و يا گياه گلداني براي اصلاح از طريق جهش مورد استفاده قرار گرفته اند عبارتند از: رز، داوودي ، ميخک ، ارکيده ، شمعداني و اختر(٢٠٠٦ ,Jain)، بر اساس مطالعه اي که معلومي و همکاران در سال (١٣٩٥) بر روي گياه به ليمو انجام داده اند، پس از خارج نمودن گياهچه هاي رشد يافته در محيط کشت بافت و قرار دادن آن ها در معرض غلظت هايي از ماده شيميايي EMS، صفت مورفولوژيکي مورد نظر را براساس وزن تر ريشه که نتايج اين صفت حاکي از تغييرات مورفولوژيکي گياه و سودمندي هاي حاصل از جهش را به دنبال داشته است ، به عبارتي ديگر با بالا رفتن غلظت EMS وزن تر ريشه گياه نسبت به شاهد افزايش يافته است .