خلاصة:
مناطق مرزی به عنوان مناطق شاخص جغرافیایی در مباحث ملی و بین المللی از جایگاه ویژهای برخوردارند، زیرا این مناطق همواره دستخوش رخدادهای سیاسی و نظامی بودهاند. مناطق مرزی در ایران به دلیل برخورداری از حساسیتهای ژئوپلیتیکی نیز همواره در معرض این رخدادها قرار گرفتهاند و اهمیت این مناطق، بر ضرورت آمایش صحه میگذارد. از آنجا که آمایش مناطق مرزی نوعی برنامه ریزی راهبردی در فضاهای مرزی کشورها است، آمایش مناطق مرزی در ایران نیز به دلیل وجود مرزهای طولانی و قرارگیری بیش از نیمی از استانها در مجاورت مرزهای مشترک با کشورهای همجوار، از جایگاه ویژهای در نظام برنامهریزی ملی برخوردار است. در منطقه مرزی عوامل متعددی میتواند به عنوان مولفههای تاثیرگذار آمایش مناطق مرزی مدنظر قرار گیرد تا بر روابط و مناسبات ایران با کشورهای همسایه تاثیرگذار باشد، لذا در مقاله حاضر ضمن تشریح مولفهها و پایههای نظری آمایش منطقه مرزی، به این سوال پاسخ داده خواهد شد: مولفههای طبیعی و انسانی منطقه مرزی تاثیرگذار بر مناسبات ایران وعراق کدامند؟ روش تحقیق در این مقاله از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی است که در جمع آوری اطلاعات و دادهها از روش کتابخانهای، اسنادی، پیمایش میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه استفاده گردیده است و برای تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است. پس از تحلیل اطلاعات مستخرج از پرسشنامه، نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین مولفههای تاثیرگذارآمایش منطقه مرزی و مناسبات ایران و عراق رابطه مثبت و معنا داری (55/0 = r) وجود دارد و مولفههای طبیعی و انسانی در حد قابل توجهی (درصدهای متوسط به بالا) بر مناسبات ایران و عراق تاثیرگذار است.
Border areas have a special place as geographical regions in national and international debates as they have always been subject to political and military events. Border areas in Iran have always been exposed to these events due to geopolitical sensitivities, and the importance of these areas is confirmed by necessity. Since border zones are strategic planning in the border areas of countries, the border zones in Iran have a special place in the national planning system due to its long borders and the presence of more than half of the provinces in the vicinity of the border with neighboring countries. Is.In the border region, several factors can be considered as an effective component of the development of border regions to influence Iran's relations with neighboring countries. Therefore, in the present article, while describing the theoretical components of the border zone, the answer to this question Will be given: What are the natural and human components of the border region affecting the relations between Iran and Iraq? The research method in this paper is a descriptive-analytic study. The data gathering method was library, documentary, field survey using a questionnaire tool.SPSS software was used for data analysis. After analyzing the information extracted from the questionnaire, the results of the research indicate that there is a positive and significant relationship between the factors affecting the border area and the relations between Iran and Iraq (r = 0.55), and the natural and human components are significant (Medium to high percentages) affect Iran-Iraqi relations.
ملخص الجهاز:
در منطقه مرزي عوامل متعددي مـي توانـد بـه عنـوان مولفـه هـاي تاثيرگذار آمايش مناطق مرزي مدنظر قرار گيرد تا بر روابط و مناسبات ايران با کشورهاي همسايه تاثيرگذار باشد،لذا در مقاله حاضر ضمن تشريح مولفه ها و پايه هاي نظري آمايش منطقه مرزي، به ايـن سـوال پاسـخ داده خواهد شد : مولفه هاي طبيعي و انساني منطقه مرزي تاثيرگذار بر مناسبات ايران وعراق کدامند؟ روش تحقيق در اين مقاله از نوع مطالعات توصيفي- تحليلي است که در جمع آوري اطلاعات و داده ها از روش کتابخانه اي، اسنادي، پيمايش ميداني با استفاده از ابـزار پرسشـنامه اسـتفاده گرديـده اسـت و بـراي تحليـل اطلاعات نيز از نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است .
ايران و عـراق دو همسـايه بـا مرزهـاي طولاني هستند که در منطقه ژئواستراتژيک خاورميانه قرار گرفته اند و از موقعيت و شـرايط خاصي برخوردارند، اين منطقـه مـرزي بـه عنـوان پديـده ي جغرافيـايي موجـود در مـرز دو کشور،همواره به دو صورت مثبت و منفي روابطشان را تحت تاثير قـرار مـي دهـد، آمـايش منطقه مرزي ايران و عراق از آن جهت حائز اهميـت اسـت کـه مـي توانـد بـر مناسـبات دو کشور تاثيربگذارد، اهميت اين موضوع نگارنده را بر آن داشت تا در تحقيق حاضر با توجه به اهميت آمايش منطقه مرزي و با هدف تبيين عوامل تاثيرگـذار آمـايش منطقـه مـرزي بـر مناسبات ايران و عراق ، درصدد تحليل تاثير اين مولفه ها بر مناسبات ايران و عراق برآيد.