خلاصة:
بهزیستی روانشناختی یکی ازمسائل مهم وگم شده همیشگی بشربوده است، قرآن کریم آخرین وکاملترین کتاب هدایت انسان ازجانب خداوند، مناسب ترین وبهترین راهی را که بتواند زمینه خوشبختی وسعادت دنیا وآخرت اورافراهم کند به وی نشان داده است. درهمین راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های بهزیستی روانشناختی از منظر قرآن کریم و با روش تحلیل مضمون انجام گرفته است. بدین منظورپژوهشگر پس ازمطالعه و مرورکل آیات قرآن کریم ومشخص نمودن آیات مرتبط با موضوع، 505 آیه را براساس تفسیرنمونه تحلیل نمود، که یافتههای حاصل در قالب 14مضمون سازمان دهنده؛ ایمان به مبداومعاد، عمل به آیات قرآن، آراستگی به فضائل اخلاقی، تبعیت ازاسلام، عمل صالح، تقوا، امیدواری، بردباری و پایداری، اتکال به خداوند،عبودیت وبندگی، تهذیب وتزکیه نفس، برقراری ارتباط مثبت، تشکیل خانواده ورضایتمندی و 98 مضمون پایه استخراج شدند. سپس نتایج حاصل درچارچوب شبکه مضامین ارائه گردید که نشان داد بهزیستی روانشناختی مورد توجه ویژه قرآن بوده است و خداوند برای ارتقاء بهزیستی روانشناختی این مخلوق برنامه کامل و جامعی در قرآن ارائه داده است.
The purpose of this research was to identify the components of psychological well-being from the perspective of the Holy Quran based on the Tafsir Nemooneh. The qualitative research method was carried out with a thematic analysis approach in a deductive manner. The research field was designed to interpret the sample of the subject in order to determine the components of psychological well-being. The purposeful method was based on 505 verses related to psychological well-being based on 98 basic themes in the 14 themes of the organizer; 1- Faith to the origin and resurrection 2- To practice the verses of the Holy Quran 3- To adorn the ethical virtues 4- Obedience and compliance with Islam 5- Good and righteous deeds (righteous deeds) 6- Behavior and self-control 7- Hope 8- Patience and perseverance 9- Relying on God 10- worship and servitude of God 11- Purification and cultivation of the soul 12- establishing a positive relationship with others 13- forming a family 14-Satisfaction were extracted. In order to examine the credibility of the Holistic method, the results were analyzed in a network of themes that indicated that the holy Quran is of particular importance in strengthening and enhancing the psychological well-being of human beings, and these are the most useful and effective ways to enhance the psychological well-being of each individual.
ملخص الجهاز:
یافتهها درقالب چهارده مضمون سازماندهنده، شامل ایمان به مبدأ و معاد، عملکردن به آیات قرآن، آراستگی به فضایل اخلاقی، تبعیت از اسلام، عمل صالح، تقوا، امیدواری، بردباری و پایداری، اتکال به خداوند متعال، عبادت و بندگی، تهذیب و تزکیۀ نفس، برقراری ارتباط مثبت، تشکیل خانواده و رضایتمندی، و 98 مضمون پايه استخراج شدند؛ سپس نتایج حاصلشده درچهارچوب شبکۀ مضامین بهدست داده شد و نهایتاً این یافته بهدست آمد که در قرآن کریم، بهزيستي روانشناختي، موردتوجه ویژه بوده و خداوند متعال برای ارتقادادن بهزیستی روانشناختی انسانها برنامهای کامل و جامع را در قرآن عرضه کرده است.
شاید به همین دلیل، برخی رویکردهای غربی، برای فرهنگ محلی با ریشههای آسیایی- مذهبی قوی، نامناسب برآورد شدهاند؛ اما در تفکر اسلامی، همۀ انسانها فطرتی خاص دارند و بنابراین، مفهومهای بهزیستی روانشناختی و سلامت روان ازمنظر اسلام، همه جا یک الگو و مصداق مشخص پیدا میکنند (ميرزايي، نجارپوریان، نعیمی و سماوی، 1397)؛ همچنین با توجه به اینکه در اسلام، سلامت روان با درنظرگرفتن جاودانگی انسان تبیین شده و این آیین برای بهفعلیترساندن استعدادهای بالقوۀ انسان، مسیری را ترسیم کرده است که در آن، مراحل و درجات متعددي از حداقل تا حداكثر سلامت روان قرار دارد، ميتوان از اسلام و مباني اصيل آن همچون قرآن براي تعريف و بازتعريف بهزيستي روانشناختي و رسيدن به الگويی كامل بهره گرفت.
خداوند متعال در آیات گوناگون، این کتاب آسمانی را رمز حیات، عامل پیروزی و ترقی انسانها، و سرشار از برنامههای مناسب برای زندگی معرفی کرده است و بنابراین، پیروی از آموزههای قرآنی، انسانها را به کسب سعات واقعی در دنیا و آخرت، و دستیابی به آرامش و بهزیستی روانشناختی رهنمون میشود.