خلاصة:
رئالیسم شیوهای است که سعی در نشان دادن جهان در واقعیترین شکل ممکن دارد، گرچه انطباق
کامل اثر ادبی با واقعیت ممکن نیست و همواره فاصلهای میان واقعیت و انعکاس آن در ادبیات وجود
دارد، اما رئالیسم تلاشی برای نزدیک کردن این دو به یکدیگر است. تصاویر رئالیستی با مولفههایی
چون انعکاس واقعیت و مسائل سیاسی- اجتماعی، برتری خرد بر تخیل، عینیتگرایی، ارائه موضوع
در زمان و مکان خاص، پرداختن به موضوع به مثابۀ امری در حال تکوین، طرح تجربیات عمومی و
بیان روابط علّی و معلولی در پدیدههای اجتماعی منجر به خلق تصاویری با خصلتهای رئالیستی
میگردند؛ تصاویری چون تصویر متمرکز بر انعکاس نماهای شهری، تصاویر تیپیکال، روشن و بیابهام،
کانونی، دارای خصلت دراماتیک، تصاویر تک لایه و سطحی و همچنین تصاویر عینیتگرا. بررسی اشعار
نیما یوشیج نشان میدهد که خلق تصاویر در اشعار رئالیستی او، طبق همین الگو است و این نشان از
آگاهی عمیق نیما از مکتبهای ادبی و چگونگی ایجاد تصویر در اشعار هر مکتب بوده است.
ملخص الجهاز:
آنچه که نشان ميدهد شعر عصر مشروطه دغدغه هاي فرامادي را کنار نهاده و به دنبال ترسيم واقعي جهاني است که انسان آن عصر در آن ميزيد، پرداختن به مفهوم وطن و آزادي، نشان دادن تحولات صنعتي جامعه تحت تأثير صنعت غرب و ترسيم بيچهرگاني چون زن و کارگر در بستر شعر اين عصر است ؛ زن تا پيش از مشروطه غالبا معشوقي زيبارو است که در هاله اي از ابهام و يکنواختي در شعر ميزيد، اما در عصر مشروطه به آرامي و براي نخستين بار، دغدغه ها و خواسته ها و تمناهايش مطرح ميگردد و ترسيم چهره اش رو در روشني مينهد، البته اين تنها آغاز راه است و ثمرة اين خواست و تحول را بايد در سال هاي دهۀ سي و چهل جستجو کرد که «معشوق دورة فئودالي از قلمرو شعر پارسي رخت برميبندد و آن حالت کليت و لافرديتي که در باب معشوق شعر غنايي دوره هاي قبل مطرح بود، در اين دوره نيست و شعر عاشقانه چهرة زندگي روزمره را به دست ميدهد: معشوق ، معشوقي است که با عاشق در کافه مينشيند و قرار روز آينده را ميگذارد»(شفيعيکدکني،٦٣:١٣٨٧- ٦٢)، علاوه بر اين ، طبقۀ کارگر يا رنجبران که هيچگاه به عنوان يک گروه با رنج ها و خواسته هاي مشترک، در هيچ جاي ادبيات ما راهي براي ابراز وجود نيافته بود، در شعر اين دوره مطرح ميگردند.