خلاصة:
زابل به مثابه گره فضائی ناحیه سیستان، با دو پدیده خشکسالی و گردوغبار مواجه است. که سبب بحران تاب‌آوری اکولوژیک گردیده و رضایت از زندگی را به شدت کاهش داده است. چرا که رابطه انسان و محیط از تعادل، تحمل‌پذیری و سازگاری، خارج و پدیده «فرسایش دلبستگی‌مکانی» رخنمون یافته است. این پژوهش، کاربردی، توصیفی-تحلیلی، پیمایشی با نمونه‌برداری تصادفی‌دو‌مرحله‌ای است. جامعه هدف، جوانان 15 تا 19ساله زابل (با حجم نمونه432 واحد) می‌باشد. از مدلهای کولموگروف-اسمیرنوف، تست‌نشانه، کروسکال‌والیس، اسپیرمن، فی، جدول‌‌متقاطع، Vکرامرز و U من‌ویتنی بهره‌گیری شده است. زابل برپایه تحلیل آمار 40 ساله(2005-1966)، با «حداکثر‌میانگین سرعت‌باد، معادل 56/ 5 متردرثانیه » و داشتن 68درصد روزهای با گردوغبار بالای حداستاندارد در سال 1390، همچنین داشتن رتبه‌اول در شدت طوفان (معادل 107 روز در وضعیت خیلی‌خطرناک) و تبدیل عرصه 450 هزار هکتاری بستر هامون به کانون تولید گرد و غبار و افزایش مراجعات، بستری و مرگ و میر ناشی از بیماری تنفسی با بحران تاب‌آوری اکولوژیک مواجه است. طبق‌یافته‌ها، 64درصد جوانان مورد مطالعه، وضعیت گردوغبار 22 سال گذشته را «بد تا وحشتناک» می‌دانند. همچنین 62درصد زنان و 43درصد مردان آسایش و کیفیت‌زندگی‌شان را «بد تا وحشتناک» می‌دانند. وانگهی 68 درصد پاسخگویان گفته‌اند رضایت فرزندان‌خانواده از اقامت در زابل، «کم تا هیچ» می‌باشد. 44درصد پاسخگویان هیچ امیدی به آینده هیرمند و هامون ندارند. معنیداری این یافته ها با خطای ۰/ ۰۰۰ تایید شدند. بحران تاب‌آوری اکولوژیک، سبب رخنمون یافتن«پدیده فرسایش دلبستگی‌مکانی» و پیامدهای خسارت‌بار اجتماعی- روانشناختی گردیده است. کاهش احساس مثبت به مکان، عدم ارتبـاط نزدیــک و عدم تمایل به سرمایه‌گذاری، بی‌تردید سبب کاهش انگیزه، کاهش مسئولیت‌پذیری برای ارتقای وضعیت شهر و ناحیه، کاهش آمادگی برای مشارکت، نبود نظارت و به ویژه کاهش فداکاری برای توسعه محله، شهر و ناحیه می‌‌شود.
Zabol is a spatial node of the Sistan area, has been faced with two Phenomena (drought and dust) which greatly reduced life satisfaction and has caused a crisis of ecological resilience. Because the relationship between humans and the environment has been out of balance, tolerance, and adaptation, and the new phenomenon of "erosion of space attachment" has been occurred. This research is applied, descriptive-analytical, survey, with two-stage random sampling. The target population is 15 to19 years old people in Zabol, (432 units); Analysis models include Kolmogorov-Smirnov, Sign test, Kruskal Wallis, Spearman, Cross-tabulation, Cramer's V, Phi, and U Mann-Whitney. Based on 40 years analysis (1966-2005), "maximum average wind speed" with 10.8 knots and the highest frequency of storms with 68% of days with dust above the standard (the year 2010) belongs to Zabol, Therefore, it has increased referrals, hospitalization, and mortality due to respiratory disease. Based on the findings, 64% of young people consider the dust condition of the last 22 years, "bad to terrible". Also, 62% of women and 43% of men consider their comfort and quality of life "bad to terrible". Moreover, 68% of the respondents said that the satisfaction of the family children for living in Zabol is "little to nothing". 44% of respondents have no hope for the future of Helmand River and Hamoon Lake. The significance of these findings was confirmed with an error level of 0.000. The crisis of ecological resilience has led to the "erosion of place attachment" and the negative consequences of socio-psychological damage, Reducing the positive feeling to the place, Reducing the close relationship or investment, reduce the motivation and responsibility to improve the condition of the city, reduce the willingness to participate, monitor and especially reduce the sacrifice for the development of the neighborhood, city, and area.
ملخص الجهاز:
این پژوهش در پی یافتن پاسخ سه سوال اصلی است : الف ) وضعیت تاب آوری اکولوژیک ناحیه (با تاکید بر خشکسالی و گردوغبار) از دید جوانان زابل چگونه است ؟ ب ) پدیده گردوغبار تا چه حدی، میزان آسایش و کیفیت زندگی شهروندان جوان را تبیین میکند؟ ج ) اختلال در آسایش و کیفیت زندگی شهروندان ، تا چه حدی پدیده فرسایش دلبستگی مکانی آنها را توضیح میدهد؟ 8 در دهه های اخیر نگرانی فزآینده ای در زمینه خشکسالی و همچنین پیامدهای آن وجود داشته است (کوک و همکاران ، ٢٠١٥).
باتوجه به کاهش و نابودی پوشش گیاهی، مهمترین کارکرد آن یعنی کاهش سرعت باد در سطح زمین و کاهش فرسایش (شکل ١) مختل شده است (صداقت و همکاران ، ١٣٩٥) یافته های دل انگیزان و جعفریمطلق (١٣٩٢) نشان داد، با افزایش ١% آلودگی هوا ناشی از پدیده ریزگردها، حدود 1 Donald 2 King 3 Dalkey 4 Vankamp 5 Epley & monon 6 Ballas 7 Papachristou and casals 8 - Cook 9 - Kwan 10 - Shardul ٠/٥ درصد موارد بستری بیماران تنفسی، حدود ١درصد بستری بیماران قلبی و حدود ٠/٣ درصد مرگ بیماران قلبی افزایش خواهد یافت .
جدول ٨: آزمون معنیداری نظر شهروندان جوان در مورد وضعیت گردوغبار ٢٢ سال اخیر ناحیه سیستان (به تصویر صفحه رجوع شود) برگرفته از : نتایج تحلیل آماری داده های پژوهش 1 - Transformative adaptation 2 - Sign test پیامد بحران تاب آوری اکولوژیک ، بر فرسایش دلبستگی مکانی برای راستیآزمایی فرسایش شدید دلبستگی مکانی، آن هم ناشی از تنزل آسایش و رضایت از زندگی در سه دهه اخیر، در یک گویه قطعی و مشخص از پاسخگویان خواسته شد میزان دلبستگی مردم به سیستان در دوران پرآبی هیرمند و هامون چقدر بود.
(
, 
, 
)
