خلاصة:
هدف پژوهش حاضر مطالعه عناصر برنامه درسی روش تحقیق در دوره تحصیلات تکمیلی رشته روانشناسی در دانشگاه های برتر جهان است. در این پژوهش بر اساس نمونه گیری هدفمند 13 طرح درس روش تحقیق از 13 دانشگاه برتر جهان در رشته روان شناسی انتخاب و بر اساس هدف، محتوا، روش تدریس، فعالیت های یادگیری و ارزشیابی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. روش پژوهش حاضر کیفی و مبتنی بر تحلیل محتوا است. نتایج پژوهش نشان میدهد دانشگاه های مورد مطالعه در آموزش درس روش تحقیق اهدافی از قبیل آشنایی با روش های مختلف تحقیق برای درک پدیده های روان شناسی، یادگیری نحوه طراحی و انجام تحقیق در پژوهش های روان شناسی، ارتقای مهارت های تفکر انتقادی و یافتن و خواندن تحقیقات علمی روان شناسی را دنبال می کنند. در مباحث مربوط به روش تحقیق کمّی، انواع روش های تحقیق کمّی، ابزار و اندازه گیری و تفسیر و نوشتن گزارش پژوهش و در مباحث پیرامون روش تحقیق کیفی، انواع روش های تحقیق کیفی و ابزار جمع آوری داده های کیفی (مصاحبه و مشاهده) از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. در مباحث مشترک بین هر دو رویکرد، ماهیت علم و مبانی فلسفی تحقیق و اخلاق در پژوهش، از اهمیت ویژه ای برخوردار بودند. رایج ترین روش برای تدریس درس روش تحقیق ترکیب روش سخنرانی با روش مسئلهمحور و پروژهمحور است و مهمترین فعالیت یادگیری انجام پروژه های تحقیقی فردی و گروهی در طول ترم است. دانشگاه های مورد مطالعه از شیوه های مختلفی بهمنظور ارزشیابی درس استفاده می کنند که رایج ترین شیوه، ارزشیابی بر اساس تکالیف انجامشده در طول ترم و آزمون کتبی است.
ملخص الجهاز:
در اين پژوهش بر اساس نمونه گيري هدفمند ١٣ طرح درس روش تحقيق از ١٣ دانشگاه برتر جهان در رشته روان شناسي انتخاب و بر اساس هدف ، محتوا، روش تدريس ، فعاليت هاي يادگيري و ارزشيابي مورد تحليل و بررسي قرار گرفت .
بر اين اساس پرورش پژوهشگر يکي از وظايف مهم آموزش عالي در راستاي رسالت توليد و گسترش دانش است و روش تحقيق از جمله دروسي است که براي تحقق اين وظيفه و پرورش توانمنديهاي پژوهشي در دانشجويان طراحي و در برنامه هاي درسي تمامي سطوح آموزش عالي و در رشته هاي مختلف علوم اجتماعي گنجانده شده است (٢٠١٨ ,Daniel ;٢٠١٤ ,Wiles &Kilburn, Nind, ).
با وجود اهميت درس روش تحقيق ، بسياري از افراد روش تحقيق را يکي از حوزه هاي پيچيده و چالش برانگيز براي تدريس ميدانند ( & ,Braguglia ;٢٠٠٦ ,Pelco &Ball, ;٢٠١٤ ,Earley Jackson, 2012; Crooks, Castleden, & Van Meerveld, 2010; Gurung & Stoa, 2020; ٢٠١٥ ,Murtonen).
(Lewandowski & Van Volkom,2013; Murtonen, 2008 با اينکه روش تحقيق در بسياري از برنامه هاي کارشناسي و کارشناسي ارشد به عنوان يک درس اصلي به شمار ميآيد، اما بررسي ادبيات نشان ميدهد که در مورد آموزش و برنامه درسي آن پژوهش هاي زيادي انجام نشده است ( & ,Kilburn, Nind ;٢٠١١ .
در اين پژوهش بر اساس نمونه گيري هدفمند ١٣ طرح درس روش تحقيق که مربوط به دوره هاي تحصيلات تکميلي رشته روان شناسي بودند از ١٣ دانشگاه برتر جهان در اين حوزه انتخاب و بر اساس ٥ عنصر مهم برنامه درسي يعني هدف ، محتوا، روش تدريس ، فعاليت هاي يادگيري و ارزشيابي مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت .