خلاصة:
تحلیل گفتمان انتقادی رهیافتی میان رشتهای است که زبان را شکلی از تعامل اجتماعی میشناسد و اعمال قدرت از طریق زبان را مورد مطالعه قرار میدهد. متن در این رویکرد از هر دو جنبۀ صوری و معنایی مورد بررسی قرار میگیرد. مقاله حاضر به روش تحلیل و توصیف بر اساس آرای نورمن فرکلاف، یکی از بنیانگذاران تحلیل گفتمان، انتخاب شده است. فرکلاف بر تأثیر متقابل ویژگی های زبان شناسی اجتماعی و تعاملات اجتماعی تأکید میوزرد. امروزه به رغم کاربرد گستردۀ شعر نوجوان به ندرت از منظر تحلیل گفتمان انتقادی به آن پرداخته شده است. اشعار ملکی در سه سطح شامل توصیف، تفسیر و تبیین از جنبه های ادبی و اجتماعی بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد جهان بینی، نگاه اجتماعی و ایدئولوژی ملکی طی چهار دهه شاعری تحولات نظرگیری یافته است. بر این اساس ملکی در اشعار خود با استفاده از واژه های گُزیده، درونمایه های اجتماعی- انسانی، نگرش صلح آمیز و پیوند آن با مفاهیم مذهبی دنیای تازهای در مقابل مخاطب خود گشوده است. .
Critical discourse analysis is an interdisciplinary approach that views language as a form of social practice. This approach focuses on both the form and content of the text. CDA is concerned with how power is exercised through language. Research methodology has elected according to theory of Norman Fairclough, as one of the founders of critical discourse analysis. His theory specially concerned with the mutual effects of formally linguistic textual properties, sociolinguistic speech genres, and sociological practice. This paper tries to analyze the poems of Boyuk Maleki, one of the prominent adolescent poet, for four decades (1360-1390) in Iran. Adolescent group poetry is one of the most widely in contemporary poetry which, rarely critics have been examined from the stand point of Critical discourse analysis. In this paper has been examined maleki`s poetry in three levels include of description, interpretation, and explanation. Moreover has been focused on literary aspects as well as social practice. The conclusion of this paper is that the worldview, social view and ideology of Maleki has been excessively developed in the four decades of his poetry. According to CDA using the selected words, humanistic themes and peaceful attitudes and its link with the religious concepts, in his poetry, opened up a new world in the eyes of the adolescent audience.
ملخص الجهاز:
شعر نوجوان از منظر تحليل گفتمان انتقادي (با تکيه بر اشعار بيوک ملکي براساس نظرية نورمن فرکلاف ) بهناز عليپور گسکري * نيره هاشمي **، آنيتا الداغي *** 1 چکيده تحليــل گفتمــان انتقــادي رهيــافتي ميــان رشــته اي اســت کــه زبــان را شــکلي از تعامــل اجتماعي مي شناسد و اعمال قدرت از طريق زبان را مورد مطالعه قرار مي دهد.
در ايـن مقاله تلاش شده است گزيده اشعار بيوک ملکي ، شاعر نام آشـناي حـوزة شـعر نوجـوان ، به منظور کشف ارتباطات و تفسير ساختارها و مؤلفه هاي گفتمـان مـدار مـورد بررسـي و تحليل قرار گيرد.
جنبة تعليمي آثار ملکي با اين که تابع بافت موقعيتي و جبر گفتماني زمانه بوده است ، گاهي از اين محدوديت فاصله گرفته تا افق هاي تازه تري را به مخاطب نوجوان نشان دهد.
بررسي آثار شاعران کودک و نوجوان از منظر تحليل گفتمان انتقادي از اين جهت داراي اهميت است کـه شـعر کـودک و نوجـوان فرصــتي بــراي تمــرين دموکراســي و عــدالت طلبــي و نهادينــه کــردن آن در کودکــان و نوجوانان است .
پايان نامه «قنبري» (١٣٨٢)، با عنوان « مقايسة تحليل گفتمان انتقادي داستان هاي کوتاه معاصر بزرگ سالان و داستان هاي کوتاه معاصر نوجوان » براساس نظرية «ون ليون »؛ «تحليل گفتمان انتقادي شعر دفاع مقدس براي کودکان از منظر رهيافت ون ليون (٢٠٠٨م )» ؛ و مقالة مقداري (١٣٩٣) با عنوان «بررسي روند آشتي جويي يا انتقام در ادبيات جنگ براي کـودک از منظـر گفتمان شناسي انتقادي با پيشنهاد يک الگو» از منظر «ون دايک » بـه قطبـي سـازي و نمـايش دوست و دشمن در ادبيات جنگ نظر دارد.