خلاصة:
نقد آثار دانشگاهی به ویژه آثاری که با رویکردی اسلامی در حوزه علوم اجتماعی تدوین شده‌اند از این جهت که به عنوان منبع درسی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی ارائه و معرفی می‌گردند به تقویت این آثار و زدودن ابهامات متون و کشف قابلیت‌ها و ویژگی‌های آن و نیز تولید اندیشه اجتماعی در چارچوب تفکر اسلامی خواهد انجامید. در این مقاله تلاش می‌شود تا ضمن نقد و بررسی کتاب «تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام؛ از آغاز تا دوره معاصر» دکتر تقی آزادارمکی ، به ویژگی‌ها و نواقص موجود در آن پرداخته و هم‌چنین پیشنهاداتی در جهت اصلاح آن ارائه شود. نگارنده ضمن ارزبابی صوری و محتوایی دقیق اثر به این نتیجه رسیده است این اثر نمی‌تواند پاسخگوی نیاز جامعه علمی در حوزه اندیشه اجتماعی در چارچوب تفکر اسلامی باشد و به دلیل فقدان روش و چارچوب و منطقی مشخص در پژوهش و عدم مسئله محور بودن آن و نیز اشکالات متعدد ویرایشی و محتوایی، ضرورت بازنگری و بازنویسی و اصلاح آن احساس می‌شود. اشاره به کاستی‌های شکلی و محتوایی اثر به منزله نادیده گرفتن امتیازات و وجوه مثبت اثر نیست.
Since the academic works compiled with an Islamic approach in the field of social sciences are presented and introduced as a textbook in universities and scientific centers, their critiques are also vital to strengthen these works and remove ambiguities in texts and discover its capabilities and features. It will also lead to the production of social thought within the framework of Islamic thought. This article tries to critique and review the book "History of Social Thought in Islam; from the Beginning to the Contemporary Period ». Dr. Taghi Azadarmaki addresses the features and shortcomings of the book and also offers suggestions for its correction. The author, while evaluating the formal and accurate content of the work, has reached this conclusion. This work cannot meet the needs of the scientific community in the field of social thought in the framework of Islamic thought. There are also numerous editorial and content problems, the need to revise and rewrite and correct it. Referring to the formal and content shortcomings of the work does not mean ignoring the advantages and positive aspects of the work.
ملخص الجهاز:
همان‌طورکه می‌دانیم باتوجه‌به ضرورت بازآفرینی میراث علمی و تمدنی مسلمانان، اهمیت شناسایی و آشنایی با دیدگاه اجتماعی اندیشمندان و متفکران اسلامی درطول تاریخ و چهارچوب معرفتی و فکری آنان، و بررسی تطبیقی و مقایسه‌ای آن‌ها با نظریات اندیشمندان غربی، درسي با عنوان تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام در مقطع کارشناسی رشتۀ علوم اجتماعی و درس «اندیشۀ اجتماعی متفکران مسلمان» در مقطع کارشناسی ارشد هریک در قالب دو واحد آموزشی دربين دروس حوزۀ جامعه‌شناسي گنجانده شده است تا دانشجويان در اين زمينه با اندیشۀ اجتماعی متفکران مسلمان آشنا شوند.
از سؤالاتی که ذهن دانشجویان علوم اجتماعی را با خود درگیر می‌کند این است که آیا اساساً متفکران اسلامی در ساحت اندیشۀ اجتماعی و جامعه‌شناختی حرفی برای گفتن داشته‌اند یا خیر؟ هم‌چنین، اندیشۀ اجتماعی متفکران مسلمان چه تفاوت و تشابهی با نظریه‌ها و رویکردهای نظری اندیشمندان اجتماعی و سیاسی غربی دارد؟ گفتمان غالب در جامعۀ دانشگاهی ایران همواره بر ضعف میراث علمی، فرهنگی، و تاریخی ما در مقایسه با غرب تأکید دارد و معتقد است ما در مقایسۀ دیگری به‌نام غرب در بسیاری از ساحات معرفتی و اندیشۀ اجتماعی در فقر به‌سر می‌بریم و همین مسئله موجب شده است تا تحولات اجتماعی بزرگ نظیر آن‌چه در غرب مدرن تجربه شده است شاهد نباشیم و درنتیجه از پیشرفت و شکوفایی اجتماعی بازماندیم.
نویسندۀ کتاب تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام تلاش دارد تا ضمن نگاهی انتقادی به رویکرد غرب‌محور در نظام اندیشه‌ای جامعۀ دانشگاهی در ایران، ظرفیت‌ها و قابلیت‌های اندیشۀ اسلامی و نظریات و اندیشۀ اجتماعی متفکران اسلامی را از خلال مطالعۀ متون و آثار آنان به مخاطب نشان دهد تا مبانی، اصول، و نوع نگاه اندیشمندان اسلامی به جامعه و ساختارهای اجتماعی حاکم بر آن و نیز مناسبات عناصر اجتماعی باهم در قالب یک بستۀ فکری نظام‌مند و علمی به مخاطب امروزی عرضه شود.
(
, 
, 
)
