خلاصة:
هدف: بررسی ویژگیهای دموگرافیک (1) و دگرگونی کیفی-آموزشی و جنسی شهر سنندج در بازۀ زمانی 1320-1357. روش و رویکرد پژوهش: روش پژوهش حاضر تاریخی است و با رویکرد تاریخ اجتماعی و بر مبنای منابع کتابخانهای، اسنادی و نشریات به تبیین مسئلۀ محوری پژوهش پرداخته شدهاست. یافتهها و نتایج پژوهش: در این پژوهش دگرگونی اجتماعی شهر سنندج در دورۀ پهلوی دوم با تکیه بر تحولات جمعیتی این شهر بررسی شد. برای تبیین هرچهبهتر مسئلۀ پژوهش، از چند منظر به این مسئله پرداخته شد. در این راستا، ابتدا فضای کالبدی شهر سنندج و تحولات آن بررسی شد. سپس به امکانات شهری سنندج از قبیل مراکز آموزشی، بهداشتی، مالی و تفریحی و تاثیر آنها بر مردم توجه شد. در ادامه ویژگیهای جمعیتی سنندج در این دوران و تحولات و تحرکات جمعیتی آن -یعنی محوریترین مسئلۀ پژوهش حاضر- بررسی شد. با بررسی تحولات کیفی-آموزشی و جنسیتی، این نکته آشکار شد که زنان با برخورداری از امکانات آموزشی، رفتهرفته بهصورت یکی از گروههای اجتماعی فعال شهری درآمدند. در مبحث ویژگیهای اقتصادی جمعیت، به مسئلۀ شهریشدن نسبی مشاغل در سنندج توجه شد. سنندج درنتیجۀ این دگرگونیها بهصورت شهری صنعتی درنیامد، بلکه شکل خدماتی پیدا کرد.