خلاصة:
فردوسی شاعر بلند آواز ه ایران زمین است که با سرودن شاهنامه به عنوان یکی از گران سنگ ترین آثار
حماسی، در آسمان شعر و ادب فارسی درخشید. در قرن هفتم هجری، نخستین ترجم ه عربی از شاهنامه
توسط فتح بن علی بنداری اصفهانی، به فرمان ملک معظّم عیسی ایوبی انجام شد. دریغا که این
ترجم ه منثور و مختصر که جنبه هنری و زیباشناختی شاهنامه را وانهاده بود، تا دور ه معاصر در ادبیات
عربی تاثیر چشمگیری نداشت؛ اما در دوره معاصر و به فضل تلاش های بی وقفه برخی از ناقدان و
نویسندگان جهان عرب، از جمله دکتر عبدالوهاب عزّام، که به زبان فارسی تسلط داشت و پژوهش های
گسترده ای در زمینه شاهنامه به زبان عربی انجام داد، برخی شاعران و ادیبان معاصر عرب تحت تاثیر
فردوسی قرار گرفته و او را الگو و اسوه شعری خود قرار دادند و از فردوسی به عنوان شاعری بزرگ و
الگویی بی همتا یاد کردند؛ اما داستا نهای شاهنامه در آثار شاعران عرب چندان بازتابی نداشت، که
گرایش به ادبیات غرب، ترجمه منثور و از بین رفتن ویژگی های ادبی آن در ترجمه و فراهم نبودن
زمینه حماسه در ادبیات عربی از دلایل آن است.
ملخص الجهاز:
دريغا که اين ترجمه منثور و مختصر که جنبه هنري و زيباشناختي شاهنامه را وانهاده بود، تا دوره معاصر در ادبيات عربي تأثير چشمگيري نداشت ؛ اما در دوره معاصر و به فضل تل ش هاي بي وقفه برخي از ناقدان و نويسندگان جهان عرب ، از جمله دکتر عبدالوهاب عزام ، که به زبان فارسي تسلط داشت و پژوهش هاي گسترده اي در زمينه شاهنامه به زبان عربي انجام داد، برخي شاعران و اديبان معاصر عرب تحت تأثير فردوسي قرار گرفته و او را الگو و اسوه شعري خود قرار دادند و از فردوسي به عنوان شاعري بزرگ و الگويي بي همتا ياد کردند؛ اما داستان هاي شاهنامه در آثار شاعران عرب چندان بازتابي نداشت ، که گرايش به ادبيات غرب ، ترجمه منثور و از بين رفتن ويژگي هاي ادبي آن در ترجمه و فراهم نبودن زمينه حماسه در ادبيات عربي از دل يل آن است .
همچنين از جمله پژوهش هايي که در اين راستا انجام شده است مي توان اشاره داشت به کتابهاي : »دراسات في الشاهنامه « از دکتر طه ندا؛ »القصه في ال دب الفارسي و جوله في الشاهنامه « اثر دکتر امين عبد الحميد بدوي ؛ »الشاهنامه ، ملحمه الفرس الکبري « از سمير مالطي ؛ و »مل حم و اساطير خالده : جلجامش - الشاهنامه «، از کامل مجدي .
در سال ١٩٣٤، جشن هزاره فردوسي در تهران و توس برگزار شد و دکتر عبد الوهاب عزام و دکتر عبدالحميد العبادي از مصر، جميل صدقي الزهاوي و حامد صراف از عراق ؛ از برجسته ترين نويسندگان و تاريخ نگاران جهان عرب به اين کنگره دعوت شدند )جمال الدين ، ٢٠٠٠ : ٩٧(.