خلاصة:
در مطالعه حاضر، رقابتپذیری محصولات کشاورزی ایران و کشورهای منتخب طی دوره زمانی (2011-1995) بررسی و اندازهگیری شد. برای این منظور از شاخصهای رقابتپذیری صادراتی، وارداتی و تجارت استفاده شده است. بر اساس محاسبات انجامشده مشخص گردید کشورهای ساحلعاج، اروگوئه، نیوزیلند، آرژانتین و غنا پنج کشور اول در صادرات و تجارت محصولات کشاورزی در بین کشورهای منتخب میباشند و بخش کشاورزی ایران از جایگاه رقابتپذیری مناسبی در مقایسه با بسیاری از کشورهای مورد مطالعه برخوردار نیست و تنها در سال 1377 دارای مزیت صادراتی در محصولات کشاورزی بوده که بهنظر میرسد بهطور عمده، ناشی از بهرهوری عوامل تولید در این سال بوده است. همچنین، شاخص صادراتی ایران طی دوره مورد مطالعه نشان میدهد که مزیت رقابتی این محصولات، روند نزولی و نوسانی داشته است. این نتایج احتمالاً ناشی از عدم توجه کافی به عوامل مؤثر بر رقابتپذیری بهویژه بهرهوری و عدم بهکارگیری راهبرد مناسب و مشخص برای توسعه پایدار بخش کشاورزی بوده است. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، برای ارتقا و حفظ سهم صادراتی محصولات کشاورزی، توجه به بهرهوری عوامل تولید و تدوین استراتژی مشخص و مناسب جهت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی ضروری است.
ملخص الجهاز:
بر اساس محاسبات انجام شده مشخص گرديد کشورهاي ساحل عاج ، اروگوئه ، نيوزيلند، آرژانتين و غنا پنج کشور اول در صادرات و تجارت محصولات کشاورزي در بين کشورهاي منتخب مي باشند و بخش کشاورزي ايران از جايگاه رقابت پذيري مناسبي در مقايسه با بسياري از کشورهاي مورد مطالعه برخوردار نيست و تنها در سال ١٣٧٧ داراي مزيت صادراتي در محصولات کشاورزي بوده که به نظر مي رسد به طور عمده ، ناشي از بهره وري عوامل توليد در اين سال بوده است .
در بخش دوم به بررسي رقابت پذيري ايران بر اساس برنامه هاي توسعه اقتصادي -اجتماعي پرداخته مي شود که نتايج آن در جدول (٢) ارائه شده است .
نتايج حاصل از بررسي شاخص هاي رقابت پذيري طي دوره زماني (٢٠١١-١٩٩٥) نشان دهنده اين است که بخش کشاورزي ايران از جايگاه رقابت پذيري مناسبي در مقايسه با بسياري از کشورهاي مورد مطالعه برخوردار نمي باشد.
بر اساس شاخص هاي رقابت پذيري صادراتي محاسبه شده در اين جدول ، مزيت رقابتي محصولات کشاورزي طي دوره (١٣٩٠-١٣٧٤) از روند نزولي و نوساني برخوردار بوده است .
بر اساس نتايج به دست آمده ، کشورهاي ساحل عاج ، اروگوئه ، نيوزيلند، آرژانتين و غنا پنج کشور اول در صادرات و تجارت محصولات کشاورزي در بين کشورهاي منتخب مي باشند و بخش کشاورزي ايران از جايگاه رقابت پذيري مناسبي در مقايسه با بسياري از کشورهاي مورد مطالعه برخوردار نبوده است و تنها در سال ١٣٧٧ مقدار شاخص رقابت پذيري صادراتي ايران مثبت بوده است که به نظر مي رسد عمدتا ناشي از افزايش بهره وري عوامل توليد در اين سال مي باشد.