خلاصة:
رشد اقتصادی و عوامل مؤثر بر آن از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان و سیاستگذاران بوده است. کالدور (1966) با توجه ویژه به نقش بازدهی فزاینده نسبت به مقیاس در توضیح رشد اقتصادی، عنوان «موتور رشد اقتصادی» را به صنایع تولیدی اطلاق و قوانین سهگانه خود را مطرح نمود. قانون اول کالدور گویای رابطه مثبت رشد صنایع تولیدی و رشد اقتصادی است. بر اساس قانون دوم کالدور که به قانون وردورن نیز مشهور است، بین رشد صنایع تولیدی و رشد بهرهوری نیروی کار در صنایع تولیدی رابطه مثبت وجود دارد. قانون سوم کالدور بیان میکند که رشد صنایع تولیدی منجر به افزایش بهرهوری در سایر بخشها و در کل اقتصاد میشود. با وجود گستردگی مطالعات خارجی، قوانین رشد کالدور در اقتصاد ایران بررسی نشده است. این مطالعه به آزمون قوانین رشد کالدور در اقتصاد ایران در دوره زمانی 1392-1339 میپردازد و از روشهای حداقل مربعات معمولی و حداقل مربعات تعمیمیافته استفاده مینماید. نتایج نشان میدهد که قوانین اول و دوم کالدور با تجربه اقتصادی ایران سازگار بوده و قانون سوم کالدور تنها در بخش خدمات صادق و بخش کشاورزی از رشد صنایع تولیدی بینصیب بوده است. بنابراین و از بعد سیاستگذاری، توجه بیشتر به بخش کشاورزی به منظور انتقال رشد صنایع تولیدی به این بخش و درنتیجه، دستیابی به رشد اقتصادی پایدار و همگون ضروری است.
ملخص الجهاز:
ايـن مطالعه به آزمون قوانين رشد کالدور در اقتصاد ايران در دوره زماني ١٣٩٢-١٣٣٩ ميپردازد و از روش هاي حداقل مربعات معمولي و حداقل مربعات تعميم يافته استفاده مينمايد.
نتايج نشان ميدهد که قوانين اول و دوم کالدور با تجربه اقتصادي ايران سازگار بوده و قانون سوم کالدور تنها در بخش خدمات صادق و بخش کشاورزي از رشد صنايع توليدي بينصيب بوده است .
بر اساس قانون دوم کالدور که بـه قـانون وردورن ٤ نيز مشهور است ، بين رشد صنايع توليدي و رشد بهره وري نيـروي کـار در صـنايع توليـدي رابطه مثبت وجود دارد.
ايـن قـانون را ميتوان با رابطه شماره (٣) بيان نمود: (رجوع شود به تصویر صفحه) که در آن نرخ رشد بهره وري در ساير بخش ها، Mi نرخ رشد صـنايع توليـدي (نـرخ رشـد ستانده صنايع توليدي) و ٠< ٣ است .
مطالعات آزمون قوانين رشد کالدور در خارج از ايران (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: يافته هاي محقق با وجود گستردگي مطالعات خارجي آزمـون قـوانين رشـد کالـدور، در ايـران بـه ايـن موضـوع پرداخته نشده ولي ميتوان از مطالعه بهشتي و صديق نيا (١٣٨٥) به عنوان تنها مطالعه داخلي ياد نمود.
نتايج آزمون هاي بررسي فروض کلاسيک (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: يافته هاي پژوهش نتايج آزمون قوانين رشد کالدور در اقتصاد ايران طي سال هـاي ١٣٩٢-١٣٣٩ در جـدول شـماره (٤) ارائه شده است .
٧. نتيجه گيري در اين مطالعه به آزمون قوانين رشد کالدور در اقتصاد ايران طي سال هاي ١٣٩٢-١٣٣٩ پرداخته شده است .