خلاصة:
هدف تحقیق حاضر بررسی تطبیقی ایه لا اکراه فی الدین در منابع فریقین می باشد.
خداوند متعال در کریمه 256 بقره می فرماید: در قبول دین، اکراهی نیست. )زیرا( راه
درست از راه انحرافی، روشن شده است. بنابراین; کسی که به طاغوت )= بت و شیطان و
هر موجود طغیان گر( کافر شود و به خدا ایمان آورد، به دستگیره محکمی چنگ زده است
که گسستن برای آن نیست؛ و خداوند، شنوا و داناست. در این تحقیق ابتدا به بررسی
واژگان ایه لااکراه فی الدین پرداخته شده ودین در دیدگاه فریقین و دیدگاه مفسران در
تفسیر آیه در ادامه تفاسیر شیعه و سنی در مورد ایه 256 بقره بیان شده است.
ملخص الجهاز:
بيان مسأله اين است که خداوند از يک سو در آيه ي لااکراه هر گونه اکراهي را در امر دين مورد نفي و نهي قرار ميدهد و راه رشد و غي را کاملا متمايز از هم معرفي ميکند و بر آزادي، اختيار و حق انتخاب انسان در مورد دين تأکيد مينمايد و از سوي ديگر در احکام کيفري ارتداد، مجازات هاي سنگيني براي مرتد از دين اسلام و خصوصا مرتد فطري مرد وجود دارد که ظاهرا با آيه اي مذکور سازگاري ندارد.
جايي که اسلام اجازه نميدهد پدري فرزند خويش را براي تغيير عقيده تحت فشار قرار دهد، تکليف ديگران روشن است ، اگر چنين امري مجاز بود، لازم بود اين اجازه ، قبل از هر کس به پدر در باره فرزندش داده شود، در حالي که چنين حقي به او داده نشده است ؛ و از اينجا روشن ميشود که اين آيه تنها مربوط به اهل کتاب نيست آن چنان که بعضي از مفسران پنداشته اند و همچنين حکم آيه هرگز منسوخ نشده است آن چنان که بعضي ديگر گفته اند بلکه حکمي است جاوداني و هماهنگ با منطق عقل [١٨].
ايشان در ادامه مي نويسد: «از جمله مؤيدات اين که مراد تشيع است آيه (اليوم اکملت لکم دينکم ) مي باشد و ظاهر از دين کامل است نه ناقص [٢٠] » هر چند آيت الله جوادي آملي مي گويد: «مقصود از دين در (لاإکراه في الدين ) ولايت نيز نيست ، هر چند کمال دين به ولايت است : (اليوم أکملت لکم دينکم وأتممت عليکم نعمتي ورضيت لکم الإسلام دينا)، زيرا در زمان نزول آيه ، کسي را بر پذيرش ولايت وادار نميکردند تا آيه از آن نهي کند[١٩] » صدر المتألهين در تفسير قديمي خود مي گويد: «دين در حقيقت همان تسليم و رضا است که به سبب عقايد علمي حاصل مي شود.