ملخص الجهاز:
"این مسأله موضوع بحث دیگری است که باید در جای دیگر به آن پرداخت،اما به‌طور کلی می‌توانیم بگوییم که اینگونه نوشته‌ها یا تألیفات جدید محققان ازبک از لحاظ علمی پایه‌های مشخصی ندارند و تنها بر اثر افکار پان‌ترکیزم جدید که در ازبکستان گسترش زیادی دارد-با هدف اعطای شخصیت تاریخی مثبت به تیمور نوشته می‌شود.
اما با وجود این همه ارزشهای علمی عالی،مقالهء نامبرده اکنون نیاز به تجدید نظر دارد،زیرا بعد از استرایوا دانشمند در مورد تاریخ سیاسی-اجتماعی و اقتصادی آسیای مرکزی کارهای زیادی کرده(11)و مجموعهء منابع تاریخی و نقد آنها نیز خیلی وسیع گردیده است.
وی کل مسائل این نهضت را از دیدگاه مارکسیستی بررسی کرده و با وجود این پایبندی ایدئولوژیک توانسته است که جایگاه نهضت سربداران سمرقند را در تاریخ عهد مغول و امیر تیمور گورکانی به عنوان یک حرکت بزرگ سیاسی ملی و جنبش آزادی‌خواهانهء مردمی نشان دهد.
از این رو،تحقیق دکتر آژند در هیستوگرافی ایران در مورد تاریخ سربداران سمرقند بی‌شک از بهترین و مفیدترین *تحقیق باباجان غفوراف توانسته است که جایگاه نهضت سربداران سمرقند را در تاریخ عهد مغول و امیر تیمور به عنوان یک حرکت بزرگ سیاسی ملی و جنبش آزادی خواهانهء مردمی نشان دهد.
بارتولد اولین محقق تاریخ و نهضت سربداران سمرقند است که مسایل مبهم و پوشیدهء تاریخی این نهضت را(از قبیل وابستگی منابع مختلف تاریخی راجع به سربداران،جایگاه شهر در قیامهای مردمی و حرکت‌های آزادی خواهانه،نیروی حرکت دهندهء نهضتها،ایدئولوژی نهضتها،جایگاه دین و مذهب و..."
(
, 
, 
)
