خلاصة:
نظریه نوظهور «تابآوری شهری» با نگاه جامع به همۀ ظرفیتهای اجتماع، به سرعت در حال جایگزینی روشهای ناکارآمد سنتی مدیریت بحران در رویارویی با تعدد و تنوع روز افزون فجایع در جهان است. هدف این پژوهش، با توجه به جایگاه مهم کلانشهر اصفهان در سلسله مراتب شهری، تحلیل وضعیت تابآوری و تعیین عوامل اصلی و میزان اثرگذاری هر یک از آنها در ارتقاء تابآوری اصفهان بهوسیله مدلسازی ریاضی در قالب مدل EDRI، با تمرکز بر محیط مصنوع به ویژه مورفولوژی و آمایش شهری است. روش تحقیق: روش کلی پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، زیربنایی و کاربردی است. در این جهت، با گزینش و بومی سازی شاخصها به روش مطالعات کتابخانهای، در رویکردی جامع سه شیوۀ مستقل جمعآوری و ارزیابی داده، شامل «بررسی میدانی و آماری»، «مصاحبه خبرگان به روش دلفی» و «افکارسنجی خانوار»، با استفاده از روشهای تحلیل آماری، همبستگی کانونی، آزمون T و «مدل رگرسیونی چند متغیره پیشبین تابآوری»، بهکمک نرمافزارهای SPSS و R مورد استفاده قرار گرفت. بررسیها گویای همبستگی مناسب و مستقیم شاخصهای عملیاتی مطرح، همچنین تابآوری «کالبدی- فضایی» پایینتر از متوسط اصفهان با مقدار 66/2، به کمک طیف لیکرات پنجسطحی 1 (بسیارضعیف) تا 5 (عالی) است. پیشنهادها: بر اساس نتایج، اولویت نخست برنامهریزی ارتقاء تاب آوری از نظر کسب پایینترین امتیاز، حوزۀ «آمایش و مورفولوژی شهری» با مقدار 53/2 و پس از آن «شاخص برخورداری» با 61/2 و «کیفیت مسکن» با مقدار 69/2 میباشد. میزان تأثیر بهبود شاخصها در ارتقاء تابآوری، بر اساس «مدل رگرسیونی پیشبین تابآوری» حاصل پژوهش نیز، با ضرایب تأثیر 264/0 برای شاخص «آمایش و مورفولوژی شهری»، 164/0 برای «کیفیت مسکن» و با اختلاف بسیار جزئی مقدار 162/0 درخصوص «شاخص برخورداری» مؤید همین اولویتبندی برنامهریزی و اقدام از منظر وزن مؤلفهها و همچنین اهمیت آمایش شهری در ارتقاء تابآوری است.
The Emerging Theory of Urban Resilience, With a Comprehensive Look at All Community Capacities, is Replacing Inefficient Traditional Crisis Management Methods. This study investigates its resistance with regard to the important position of Isfahan metropolis in Iran's urban hierarchy, focusing on artificial environment, especially urban morphology and planning. In this regard, after selection and localization of the indices, in a holistic approach, three independent evaluation methods, including "field and statistical survey", "interviewing experts using Delphi method" and "family opinion survey using 1990 questionnaires", were used for resilience analysis. The methods of statistical analysis, canonical correlation and multivariate regression and SPSS and R-aided software were used. Surveys show a direct and appropriate correlation between the proposed and resilient indicators of "physical-spatial". The studies also show that the resilience values in the "physical-spatial" dimension of the Isfahan metropolitan area are close to average with values of 2.66. We used a five-level Likert scale of 1 (very low) to 5 (excellent). Also, based on the results, the first priority in planning resilience in terms of quantity is the "physical-spatial" dimension and in this dimension, the "Urban planning and morphology" Index, with a score of 2.53, tops the resiliency planning agenda. After that, the "accessibility index" comes in second with a value of 2.61 and finally the "quality of housing" area with a value of 2.69 is in the third priority of planning. The coefficients of the indexes in the "Resilience Predictive Regression Model" with 0.264 for the "Urban planning and morphology" index, 0.164 for the "Housing Quality Index" and with a very low difference, 0.162 for the "Accessibility Index", the same Results Confirms ranking in terms of the weight of the indicators. These results underscore the central role of 'urban planning' in promoting resilience of cities in the event of crises.
ملخص الجهاز:
مقايسه روش شناسي دومدل CDRI و EDRI چارچوب ابعاد مورد ارزيابي منابع و روش دريافت کاربرد مدل روش شناسي و محدوديت و اطلاعات امکانات مدل فرهنگي سه روش : برنامه ريزي راهبردي تاب بوميسازي شاخص ها جهت اجتماعي مصاحبه با نخبگان ، آوري در هر بعد و به تفکيک پياده سازي در کلانشهرهاي کالبدي- فضايي افکار سنجي خانوار، شاخص ها، به کارگيري ايران ، تمرکز بر تاب آوري لرزه - مدل EDRI زيست محيطي بررسي ميداني و آمار معادلات پيش بين تاب آوري اي، برنامه ريزي راهبردي به - اقتصادي و گزارش هاي رسمي رگرسيوني جهت مانيتورينگ کمک سوات وزني، پيش بيني و نهادي- حقوقي روند بهبود تاب آوري و بهبود تاب آوري به کمک مدل - بازبيني و اصلاح برنامه هاي رياضي رگرسيوني کالبدي داده هاي غير فضايي، جمع آوري اطلاعات ، تعيين پياده سازي در شهرهاي آسيايي، اجتماعي پرسشنامه و اولويت ها و سياست توصيه اي تمرکز بر تغييرات اقليمي، تعيين مدل CDRI اقتصادي نظرسنجي و داده هاي بر اساس سطح تاب آوري در شيوه امتياز دهي به شاخص ها، سازماني ثانويه هر بعد به کارگيري روش تحليل ساده طبيعي داده ها در اين پژوهش با هدف جامعيت ارزيابيها و در نظر گرفتن همۀ ابعاد پنهان و آشکار در سنجش شاخص هـا در خصـوص تاب آوري کلانشهر اصفهان و همچنين پي بردن به مناسبترين روش ارزيـابي در مـدل پيشـنهادي EDRI، سـه شـيوة مجزاي «مصاحبه با نخبگان »، «افکارسنجي خانوار» و «مطالعات آماري و مشاهدات عيني ميـداني»، مطـابق بـا جـدول شمارة ٢، به عنوان منبع تأمين داده و اطلاعات مد نظر قرار گرفته است و بر اين اساس دو جامعۀ آماري ذينفعـان شـامل خانوارهاي ساکن کلانشهر اصفهان و نخبگان شامل اساتيد، کارشناسان و مسئولان مـديريت شـهري و صـاحب نظـران ، معرفي شده اند 1 .