خلاصة:
هدف از این تحقیق، تدوین الگوی صورتبندی ارتباطات دینی در اندیشه دفاعی امام خمینی(;) است. روش تحقیق کیفی و از نوع تحلیل مضمون است که با استفاده از روش تنظیم شبکه مضمونی اَتراید و استرلینگ انجام شده است. جامعه آماری در این تحقیق، کلیه سخنرانیها و آثار مکتوب امام است که قبل و پس از انقلاب از سال 1342 تا 1368 در مجموعه صحیفه نور و صحیفه امام منتشر شدهاند. نتایج تحقیق نشان داد در اندیشه دفاعی امام، محور اصلی دفاع از جامعه اسلامی نهتنها سازمانهای رسمی مانند ارتش و سپاه پاسداران، بلکه آحاد مردم انقلابی هستند که ارتباطات دینی و استفاده از رسانهها، آنها را در برابر تهاجم نظامی و غیرنظامی مانند تهاجم فرهنگی و جنگ نرم، به قوایی مستحکم و شکستناپذیر تبدیل میکند. یکی از مضامین فراگیر در الگوی ارتباطی امام، هستیشناسی است. در مضمون فراگیر ارتباطات دینی که برخاسته از همان هستیشناسی توحیدی است، ایشان به عدل الهی اعتقاد دارند و بر رعایت آزادی انتقاد و آزادی مطبوعات توصیه و تأکید دارند و در عین باور به تحمل انتقاد، انتقامجویی در لفافۀ انتقاد را منع میکنند. هرچند مضمون فراگیر ارتباطات دینی در اندیشه دفاعی امام جایگاه مهمی دارد اما در کنار رکن چهارم جامعه (رسانهها) و سه رکن مهم قوای مجریه، مقننه و قضاییه، باید نهادهای مدنی حاصل از نهادسازی را که برخاسته از نیازهای دفاعی جامعه هستند، مکمل رکن چهارم در اندیشه دفاعی امام دانست.
The goal in this study is formulating the pattern of formatting religious communication due to Imam Khomeini's defensive thought. The method here is qualitative research and analyzing the content by using Atride and Sterling content network. Statistical population in current study includes all speeches and written works of Imam Khomeini, published from 1963 to 1984 named as Sahifeye Nour and Sahifeye Imam. The result shows that in defensive thought of Imam Khomeini the main orientation of defending Islamic society covers not only official organizations such as army and IRGC but also revolutionary people in a way that religious connections and using media made them invincible against martial and non-martial invasion like cultural invasion and soft war. One of inclusive concepts in communicative pattern of Imam is ontology. In inclusive concept of religious communication, originated from monotheism ontology, meanwhile believes in divine justice and recommends emphasizes press freedom and criticizes liberty at communication era. Although inclusive concept of religious communication plays significant role in defensive thought of Imam but beside the forth element of society (press) and three important elements including Executive, judiciary and legislation powers, civil entities made by entity development, derived from defense necessity that should be a supplementary to forth element in defensive thought of Imam.
ملخص الجهاز:
نتايج تحقيق نشان داد در انديشه دفاعي امام ، محور اصلي دفاع از جامعه اسلامي نه تنها سازمان هاي رسمي مانند ارتش و سپاه پاسداران ، بلکه آحاد مردم انقلابي هستند که ارتباطات ديني و استفاده از رسانه ها، آن ها را در برابر تهاجم نظامي و غيرنظامي مانند تهاجم فرهنگي و جنگ نرم ، به قوايي مستحکم و شکست ناپذير تبديل ميکند.
به نظر ميرسد موضوع دفاع در عرصه مقابله با شيوه هاي نفوذ دشمن در اجتماع مانند تبليغات سياسي، تهاجم فرهنگي، تخريب شخصيت هاي مؤثر انقلاب ، به شهادت رساندن مسئولان و مردم عادي در کوچه و خيابان و دلسردکردن مردم به وسيله تهاجم خبري و جريان يک سويۀ رسانه هاي غربي و حتي تهاجم گستردة نظامي و تحميل هشت سال جنگ عليه انقلاب اسلامي، همچون ساير مفاهيم و موضوعات ديگر اجزايي از يک مجموعه فکري قاعده مند و منسجم هستند که بر محور هستي شناسي توحيدي و از نوع نگاه ارتباطات ديني در انديشه دفاعي امام به جامعه و مردم شکل ميگيرند.
ازآنجاکه تاکنون هيچ تحقيقي که حاصل آن ارائه الگو يا نظريه اي پيرامون ارتباطات ديني در انديشه ارتباطي امام خميني() باشد که تجربۀ هشت سال دفاع مقدس و رهبري جامعه اسلامي را داشته است ، اين تحقيق به منظور پرکردن خلأ نظري و ارائه الگوي احصاشده از آثار امام با استفاده از يکي از انواع روش کيفي انجام شده است .