خلاصة:
استخراج و نظاممند کردن آرای متفکران و رهبران اسلامی در باب «امنیت ملی و تهدید» بنابر خلاءها و نیازهای عمیق جوامع اسلامی، یک گام متعهدانه در مسیر برونرفت از چالشهای موجود است. این مقاله در امتداد سنت «امنیتپژوهی» و بر پایه روش تحقیق «توصیفی و تحلیلی» برای تبیین آرای دو طیف از فقها ـ فقهای متقدم و علمای معاصر ـ به ویژه حضرت امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب ـ اهتمام ورزیده است.دادههای پژوهش گویای آن است که گزارههای امنیت ملی در دستگاه فکری رهبران دینی، در هر دورهای بهتبع انواع و ابعاد تهدیدات علیه قلمرو اسلامی و حیات مسلمین شکل گرفته است. از این رو، در رویکرد رهبران دینی، احکام و فتاوای مرتبط با «امنیت» بر اساس «تهدیدات علیه آن» پیشرفته است که مهمترین عبارتند از:فقها و رهبران دینی در نگاهی اجماعی، مستند به کتاب، سنت، اجماع و عقل، «امنیت» را بر همه امور و شئون حکومتی، ارجح دانسته و در مرزبندی با مکاتب دیگر، آن را از حیطه انحصاری وظایف حاکمیت فراتر برده و افزون بر دولتمردان، آحاد مسلمین را در پروسه تأمین امنیت مکلّف و مسئول خواندهاند.در منطق علمی و مبانی استدلالی فقها، «امنیت» واجد هر دو خصیصه و شأن حق و تکلیف است.تحت تأثیر شرایط دوران طولانی استعمار و سلطه جویی قدرتها در جهان اسلام، «گزارهها و عناصر درونی» گفتمان امنیتی رهبران انقلاب در تقابل با گفتمان توسعهطلبی جهان غرب تکوین یافته است.
Extracting and systematizing the views of Islamic thinkers and leaders on "national security and threats" according to the gaps and deep needs of Islamic societies is a committed step towards overcoming the existing challenges. This article, along with the tradition of "security research" and based on the method of "descriptive and analytical" research, has tried to explain the views of two groups of Faghihs - early Faghihs and contemporary scientists, especially Imam Khomeini and the Supreme Leader of the Revolution.The data of the present study show that the statements of national security in the intellectual apparatus of religious leaders formed in each period according to the types and dimensions of threats against the Islamic realm and the lives of Muslims. Hence, in the approach of religious leaders, Ahkams and fatwas related to "security" based on "threats against it", the most important of which are:In a consensus view, based on the book, tradition, consensus and reason, Foghahas and religious leaders have preferred "security" over all government Affairs, and in demarcating it with other schools, they have gone beyond the exclusive scope of government duties and in Addition Authorities have held Muslims accountable in the security process.In the scientific logic and reasoning principles of the Foghahas, "security" has both attributes and the dignity of right and duty.Under the influence of the conditions of the long period of colonialism and hegemony of the powers in the Islamic world, the "internal statements and elements" of the security discourse of the revolutionary leaders have emerged in opposition to the developmental discourse of the Western world.
ملخص الجهاز:
گزاره هاي فقهي، امنيت ملي، تهديدات ضد امنيت ملي، فقه ، فقها مقدمه تأمين مصالح و منافع واقعي مسلمانان و نيل به سعادت و کمال يا قرب اليالله غايت مکتب فقاهتي است و فقها از همين رهگذر، خود را ملتزم به پاسخ گويي، تحقيق ، تبيين و تتبـع در اين حوزه دانسته و مباني گفتماني خود را متأثر از همين بينش براي تعالي و برآوردن نيازهاي فطري انسان ها در مسير کمال قرار داده اند (شريعت مدار جزايري، ۱۳۷۹: ۵-۶).
يافته هاي تحقيق سنت مطالعات امنيتي در فقه اماميه مبتني بر دو حوزٔە فردي و اجتماعي در توليد امنيـت يـا بروز تهديدات است که در انديشۀ فقهاي متقدم ، معاصر و نيز رهبران ديني انقلاب به وضوح مشاهده ميشود که با غور در آثار و نوشته هاي آن ها ذيل عناوين و سرفصل هـاي گونـاگوني همچون جهاد، دارالاسلام يا دارالعدل ، دارالکفر يـا دارالحـرب ، قاعـدٔە نفـي سـبيل ، بغـي، محاربه ، اغتيال و حفظ بيضۀ مسلمين و مرابطه اشاره شده است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) گزاره هاي امنيت در انديشۀ متفکران ديني معاصر: شهيدان مطهري و بهشتي در ميان انديشمندان معاصر، فرازهـايي از نظريـه هـاي حکـومتي و فقهـي دو متفکـر شـهيد انقلاب ، آيت الله مرتضي مطهري و آيت اللـه بهشـتي، معطـوف بـه امنيـت و نحـؤە رهـايي انسان ها و مسلمانان از تهديدات است .