خلاصة:
دیپلماسی ورزش با تمرکز بر رویدادهای ورزشی، عرصه منحصربهفردی را برای ملت میزبان فراهم میسازد تا دیپلماسی عمومیاش را به کار گیرد و همین امر موجب شده است که در دیپلماسی کشورها به جایگاه ورزش توجهی ویژه شود. هدف پژوهش حاضر، تبیین تحولات در عرصه دیپلماسی بینالمللی ورزش ایران در دوره پهلوی دوم است. فرضیه مطرح این است که اصلیترین عامل در این تحولات، عامل سیاسی بود. این پژوهش، ضمن درنظرداشتن جنبه کیفی موضوع با رویکرد کاربردی و روش کتابخانهای همراه با بهرهمندی از شیوه دادهمحور دریافت که تحولات سیاسی در این دوره از جمله ورود مدرنیته به ایران که در گرو بهبود تعاملات اجتماعی طی سفر دولتمردان به اروپا و بهبود روابط ایران با کشورهای غربی بود، تغییرات اساسی پیدا کرد و روابط اجتماعی- سیاسی ایران با کشورهای غربی موجب بهبود و پیشرفت عرصه بینالمللی ورزش ایران شد؛ زیرا در این دوره، با قرارگرفتن ورزش در عرصه دیپلماسی، از آن بهعنوان سرگرمی و ابزاری در دست حکومت، جهت نشاندادن قدرت و برتری استفاده میشد.
ملخص الجهاز:
ورزش که پيش از آن در ايران به عنوان پديده اي اضافي نگريسته مـي شـد، در دوره پهلـوي دوم نگرش به آن تغيير کرد، تبديل به نـوعي قـدرت مطلـق شـد و بـه حکومـت اجـازه داد تـا انعطاف پذيري درخور توجهي را در زمـان ضـعف روابـط ديپلماتيـک تقويـت نمايـد (شـريعتي فيض آبادي و گودرزي، ١٣٩٤: ١٠١)؛ ازاين رو، تعاملات ديپلماسي در عرصـه ورزش نـه تنهـا در دوره پهلوي دوم ، بلکه در تمام دوران ، مسيري نرم براي کشف تغييرات سياسي محتمـل اسـت (٥٧٧ :٢٠١٤ ,Houlihan &Grix ).
Elis تحليل سير تاريخي ديپلماسي بين المللي ورزش ايران در دوره پهلوي دوم ١٢٣ حکومت تأثير مستقيم ميگذارد؛ ب ) شيوه ورزش بـين الملـل کـه نيازمنـد بـازيگران چندگانـه به ويژه در حوزه ديپلماتيک است تا بدين طريـق بتوانـد اجـراي رويـدادهاي ورزشـي را ممکـن نمايد (١٩٥ :٢٠١١ ,Murray).
زرگـر (١٣٩٤) در مقالـه خـود بـا عنـوان "ورزش و روابـط ١٢٤ فصلنامۀ تاريخ روابط خارجي، س ٢٢، ش ٨٨، پاييز ١٤٠٠ بين الملل : جنبه هاي مفهومي و تئوريک " با استفاده از روش تحقيق توصيفي- تحليلـي دريافـت که ورزش ميتواند به جايي براي ابراز و نمايش حضور کشورهاي در حال توسعه تبديل شـود و اگر آنها نميتوانند در صحنه هاي ديگر با قدرت هاي صـنعتي و تأثيرگـذار جهـان رقابـت کننـد، دست کم ميتوانند در صحنه ورزش ، پابه پـاي آنهـا رقابـت کننـد و حتـي بـر آنهـا فـائق آينـد، موفقيتي که تأثير رواني بزرگي بر مردم آن جامعه خواهد داشت و به آنها حس غـرور و افتخـار خواهد داد.