خلاصة:
در این پژوهش با مقایسه و بررسی دو کتاب نفثهالمصدور از محمد زیدری نسوی و کتاب تاریخ وصاف از شهاب الدین شیرازی از جهت فنون ادبی و نثری که نویسندگان این دو اثر کوشیدهاند تا با استفاده از صنایع ادبی مربوط به قرن هفتم و هشتم که دوره نثر فنی و مصنوع را با متنی ارزشمند و برجسته تاریخی _ ادبی ارتقا ببخشند. و برای هرچه بیشتر جلوه دادن کتاب خود با نثری پیچیده و متکلف شاهکارهایی را برای ادب فارسی به یادگار بگذارند و این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.
ملخص الجهاز:
ir چکیده در این پژوهش با مقایسه و بررسی دو کتاب نفثهالمصدور از محمد زیدری نسوی و کتاب تاریخ وصاف از شهاب الدین شیرازی از جهت فنون ادبی و نثری که نویسندگان این دو اثر کوشیده اند تا با استفاده از صنایع ادبی مربوط به قرن هفتم و هشتم که دوره نثر فنی و مصنوع را با متنی ارزشمند و برجسته تاریخی _ ادبی ارتقا ببخشند.
» (همایی، 1372: 49) «جناس یکی از زیباترین آرایههای لفظی است که کلام را دلنشین میسازد و یکی از صنایع پرکاربرد کتاب نفثهالمصدور جناس است و زیدری نسوی این آرایه را به کرات استفاده کرده است و نیز اینکه نویسندگان قرن هفتم و هشتم برای نمایش کلام و اثر خودشان و نشان دادن هر چه بیشتر جلوه دادن کلام خود از جناس استفاده کردهاند وزیدری نسوی در انتخاب واژگان و عبارتهای متجانس بسیار تسلط در انتخاب آنها، به بیان درد و اندوه خویش میپردازد.
» (زیدری نسوی، 1391: 206) و در یک نگاه کلی به ساختار استعاره در تاریخ وصاف معلوم میشود که کاربرد استعاره در تاریخ وصاف نقش بسیار مهمی در ایجاد نثر شاعرانه این کتاب دارد و فقط به عنوان ابزاری در ایجاد نثر شاعرانه بهره نبرده بلکه او از استعاره برای نشان دادن قدرت و مهارت فراوان خود در هنر نویسندگی هم استفاده کرده است.
» کنایه در تاریخ وصاف یکی از عوامل اصلی تصویرگری و خیالپردازی است و در نزدیک ساختن نثر تاریخی این کتاب به نثری ادبی و شاعرانه اهمیت دارد.
ــ تاریخ وصاف را باید نمونه کاملی از نثر فنی مصنوع و متکلف دانست که با به کار بردن صنایع لفظی و معنوی و استعمال بیش از حد اصطلاحات و آیات و احادیث عربی نثر این کتاب را به سوی نثری مصنوع و متکلف سوق داده است.